ཀུན་གསལ།

ཀུན་གསལ་འདི་འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གསར་ཤོག་ཅིག་ཨིན། ཀུན་གསལ་འདི་ འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ནང་འཐོབ་པའི་ས་གནས་ཀྱི་གསར་ཤོག་ཅིག་ཨིན་མས། དེ་ཡང་ སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ནང་གསར་ཤོག་འཐེབ་གཉིས་འགོ་བཙུགས་ནུག། ཀུན་གསལ་འདི་འབྲུག་གཞུང་གིས་བརྒྱ་ཆ་ ༥༡ དང་མི་མང་གིས་བརྒྱ་ཆ་ ༤༩ སྦེ་དབངམ་ཨིན་མས།

ཀུན་གསལ་འདི་ཁ་སྐད་གཉིས་ནང་དཔེ་སྐྲུན་འབདཝ་ཨིནམ་དང་ དེ་ཡང་ འབྲུག་པའི་ཁ་སྐད་རྫོང་ཁ་དང་གཅིག་ཨིང་ལིཤ་ནང་ཨིན་མས། རེས་གཟའ་ཟླཝ་མ་བརྩིས་བར་ ཉིནམ་ཨ་རྟག་ར་བསྡོམས་ཏེ་བདུན་ཕྲག་ནང་འདྲ་ ༡༥༠༠༠ བཀྲམ་སྤེལ་འབདཝ་ཨིན་མས། བདུན་ཕྲག་ཅིག་ནང་ དཔྱ་སྙོམས་ལྷག་མི་ ༡༣༠༠༠༠ ཡོདཔ་ཨིན་མས།

གསར་ཤོག་ཚུ་རྫོང་ཁག་དང་དྲུང་ཁག་ དེ་ལས་ཁྲོམ་ནང་ལས་ཕར་ བཀྲམ་སྤེལ་འབད་མི་ཚུ་གིས་ རྒྱལ་ཁབ་ནང་ལས་ཕར་བཀྲམ་སྤེལ་འབདཝ་ཨིན་མས། དེ་ལས་ ཕྱི་རྒྱལ་ལས་ཕར་འཕྲུལ་རིགས་ཀྱིས་ཡི་གུ་བསྐྱལ་ཏེ་སྤེལཝ་ཨིན་མས། རྒྱུན་མངག་འབད་མི་ཚུ་ལུ་ཡིག་ཆ་ནང་སྦེ་འཐོབ་ཚུགསཔ་ཨིན་མས།

ཀུན་གསལ་འདི་འབྲུག་གཞུང་གི་གནས་ཚུལ་སྙན་ཞུ་འབད་མི་ཅིག་སྦེ་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༧ ནང་སྲོལ་གཏོད་འབད་ནུག། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༧༤ ནང་རྒྱ་གར་ལས་པར་འཕྲུལ་ཅིག་ཉོ་སྦེ་ཐིམ་ཕུག་ལུ་བཙུགས་ནུག། དེ་ལས་མགྱོགས་སུ་ཅིག་སྦེ་ ཇ་པཱན་གྱི་འཕྲུལ་རིགཔ་ཚུ་གིས་རྫོང་ཁའི་ཚུགས་ཡིག་བཙུགས་ནུག། དེ་ལས་གནས་ཚུལ་སྙན་ཞུ་འདི་རྫོང་ཁ་ནང་ཡང་ཡོདཔ་སྦེ་བཟོ་ནུག།

ཀུན་གསལ་ལུ་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༨༨ ནང་བཀྲམ་སྤེལ་ཡོངས་བསྡོམས་ ༡༢༥༠༠ ཐོབ་ཡོདཔ་ད་ དེ་ཡང་རྫོང་ཁ་དང་ལྷོ་མཚམས་ཀྱི་སྐད་དང་ཨིང་ལིཤ་ནང་དཔེ་སྐྲུན་འབད་ནུག། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ནང་རྒྱལ་འཛིན་བཀའ་ཤོག་གིས་སྦེ་ ཀུན་གསལ་འདི་མི་སྡེ་བརྡ་བརྒྱུད་ཡར་རྒྱས་གཏང་ནིའི་དོན་ལུ་ གཞུང་ལས་ཁ་འཕྱལ་ཏེ་ རང་སྐྱོང་ལས་ཁུངས་ཅིག་སྦེ་བཟོ་ནུག། ཀུན་གསལ་འདི་ད་རེས་ནངས་པ་ པར་སྐྲུན་ཚོང་བསྒྲགས་དང་སྤེལ་བསྒྲགས་ཀྱིས་མ་དངུལ་གྲོགས་རམ་འབདཝ་ཨིན་མས། ཤོག་ཀུ་གི་ཚད་གཞི་ཚུ་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ནང་རྫོང་ཁ་དང་ཨིང་སྐད་ཀྱི་ཤོག་གྲངས་ ༡༢ ལས་ ༡༦ ཚུན་རྒྱ་སྦོམ་སྦེ་བཟོ་ནུག། དེ་ལས་ སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༩ ལུ་ཤོག་གྲངས་ ༢༠ ལུ་བཟོ་ནུག། སྤྱ་ལོ་ ༢༠༠༥ ལུ་ཀུན་གསལ་གྱིས་བདུན་ཕྲག་རེ་ནང་ ཚར་གཉིས་སྦེ་རེས་གཟའ་ཕུརཔོ་དང་ཉིམ་ནང་ཤོག་གྲངས་ ༡༢ བསྐྱར་ཞིབ་འབད་ནི་འགོ་བཙུགས་ནུག། སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ལས་ རེས་གཟའ་ཕུརཔ་གི་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱི་དོན་ལུ་ ཤོག་གྲངས་ ༡༤ ལུ་ཡར་སེང་རྐྱབ་ནུག།

ཀུན་གསལ་ལས་ཁང་ཚད་འཛིན་གྱིས་ སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༩ ནང་འབྲུག་ལུ་ཡོངས་འབྲེལ་འགོ་ཐོག་འཐོནམ་ད་ ཡོངས་འབྲེལ་གྱི་ཤོག་གྲངས་ (kuenselonline.com) བཟོ་ནུག། འདི་གིས་ འབྲུག་ལུ་ག་ཅི་ར་བྱུང་ཡོད་ག་གི་སྐོར་ལས་ ཉིན་བསྟར་གྱི་གནས་ཚུལ་དང་ག་ར་གིས་བཅའ་མར་གཏོགས་པའི་གྲོས་གནས་འབད་སའི་ས་ཁོངས་ ཡོངས་གྲགས་ཅིག་ལུ་གྱུར་ཡོདཔ་ཨིན་མས། སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ནང་ (kuenselonline.com) ལུ་ཉིནམ་རེ་ལུ་ལྟ་མི་དཔྱ་སྙོམས་ལས་ མི་ ༣༠༠༠ དང་། ཐོ་བཀོད་འབད་མི་མི་ངོམ་ ༡༥༠༠༠ ཐོབ་ཡོདཔ་ཨིན་མས། ཀུན་གསལ་འདི་ རྒྱལ་ས་ལྟེ་བ་ཐིམ་ཕུག་དང་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ནང་བཀྲ་ཤིས་སྒང་བཀང་ལུང་ལུ་ པར་འཕྲུལ་བཙུགས་ཡོད་མི་ལས་དཔེ་སྐྲུན་འབདཝ་ཨིན་མས། འདི་གིས་སྦེ་ དཔེ་སྐྲུན་འབད་བའི་ཉིནམ་འདི་ནང་ར་ རྫོང་ཁག་ག་རའི་ནང་འཐོབ་ཚུགསཔ་བཟོཝ་ཨིན་མས། ཀུན་གསལ་འདི་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ སྤྱི་ཟླ་ ༤ པའི་ནང་ (Bhutan Times) དང་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ སྤྱི་ཟླ་ ༦ པའི་ནང་ (Bhutan Observer) གཉིས་དང་མ་ཐོནམ་ཚུན་ཚོད་ གསར་ཤོག་དེ་རྐྱངམ་གཅིག་སྡོད་ནུག།

སྤྱ་ལོ་ ༢༠༠༥ སྤྱི་ཟླ་ ༡༢ པའི་ནང་བཀང་ལུང་ལུ་པར་འཕྲུལ་ཅིག་བཙུགས་མི་འདི་གིས་ དཔེ་སྐྲུན་འབད་བའི་ཉིནམ་འདི་ནང་ར་ གསར་ཤོག་ཚུ་རྫོང་ཁག་ག་རའི་ནང་འཐོབ་ཚུགསཔ་སྦེ་བཟོ་ནུག།

ལས་འཛིན་འདི་ལུ་ བསྐྱར་ཞིབ་འབད་མིའི་སྡེ་ཚན་ཅིག་ཡོདཔ་ཨིན་མས། དེ་ཡང་བསྐྱར་ཞིབ་གཙོ་འཛིན། རྫོང་ཁ་སྐད་ཡིག་བསྐྱར་ཞིབ་པ། གནས་ཚུལ་བསྐྱར་ཞིབ་པ། འཛིན་སྐྱོང་བསྐྱར་ཞིབ་པ། གནས་ཚུལ་བསྡུ་ལེན་པ་གཙོ་འཛིན། དེ་ལས་བཀྲ་ཤིས་སྒང་། ཕུན་ཚོགས་གླིང་། གཞལམ་སྒང་དང་བུམ་ཐང་ལུ་ཡོད་པའི་ལས་ཁང་འདྲ་མཚུངས་དང་། ཐིམ་ཕུག་ལུ་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་བསྡུ་ལེན་པ་ཚུ་གིས་འགོ་འདྲེན་འབདཝ་ཨིན་མས།

གནས་ཚུལ་བསྡུ་ལེན་པ་མང་ཤོས་ར་ ཕྱི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ལས་ སྦྱོང་བརྡར་འཐོབ་མི་ཚུ་ཨིན་མས། ལ་ལུ་ཅིག་ ཕི་ལི་པིནསི་ནང་ལུ་གསར་ཤོག་གི་སྦྱོང་བརྡར་དང་། ལ་ལུ་ཅིག་ རྒྱ་གར་ལུ་གཙོ་གཞུང་གི་གསར་ཤོག་ཚུ་ནང་སྦྱོང་བརྡར་འབད་ནུག།

འབྲུག་ལུ་རླུང་འཕྲིན་ཉན་སྒྲོམ་འདི་དར་ཁྱབ་མངམ་སྦེ་འགྱོ་ཡོདཔ་ལས་ རྒྱལ་སྤྱི་གློག་ཐག་རྒྱང་མཐོང་འདི་ འབྲུག་པའི་ཁྱིམ་ནང་ལས་ཕར་ ལེགས་ཤོམ་སྦེ་ར་བཏུབ་ཨིན་མས། དེ་ལས་ ཀུན་གསལ་འདི་ ཆོས་ཡོན་ཏན་ལྷབ་ཡོད་མི་དང་འཆར་གཞི་རྩམ་མི་ཚུ་གིས་ལྷབ་དོ་ཡོདཔ་ཨིན་མས། ཀུན་གསལ་འདི་ ལོ་བསྟར་བཞིན་དུ་ འཕྲོ་མཐུད་ར་བཀྲམ་སྤེལ་འབད་དེ་ ཡར་རྒྱས་འགྱོ་ཡོདཔ་ཨིན་མས།

ཀུན་གསལ་འདི་ འགོ་དང་པ་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ སྤྱི་ཟླ་ ༤ པའི་སྤྱི་ཚེས་ ༡༨ ལུ་ཡོངས་འབྲེལ་གསར་ཤོག་ལུ་གྱུར་ནུག། ཡོངས་འབྲེལ་དང་དཔེ་སྐྲུན་རིམ་ལུགས་འདི་ འགོ་དང་པ་ (The Nation, Thailand) གི་ཡོངས་འབྲེལ་འཛིན་སྐྱོང་པ་ནིལ་ཧར་ཌེ་གེན་ (Neil Herdegen) ཟེར་མི་གིས་གོང་འཕེལ་བཏང་སྟེ་བཟོ་བཟོཝ་ཨིན་མས། ཁོ་གིས་ འབྲུག་ལུ་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ནང་འོངས་ཏེ་ ཀུན་གསལ་གྱི་ཡོངས་འབྲེལ་འཛིན་སྐྱོང་དང་ ནང་དོན་འཛིན་སྐྱོང་ལིམ་ལུགས་ (Content Management System) འདི་ཡར་རྒྱས་དང་འབྲེལ་མཐུན་བཟོ་ནིའི་ནང་ལཱ་འབད་ནུག། འདི་གིས་སྦེ་ གནས་ཚུལ་བསྡུ་ལེན་པ་ཚུ་བསྐྱར་ཞིབ་དང་སྲུང་ཚུ་ ཡོངས་འབྲེལ་ནང་དཔེ་སྐྲུན་འབད་ནི། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མཐའ་ཟུར་གྱི་ས་གནས་ཚུ་ནང་ལས་ཕར་སྲུང་ཚུ་ཡོངས་འབྲེལ་ནང་བཙུགས་ཚུགསཔ་བཟོ་ནུག། ཡོངས་འབྲེལ་གྱི་ཀུན་གསལ་གྱིས་ ཡོངས་འབྲེལ་གྱི་གྲོས་སྟོན་ཅིག་ཡང་བཟོ་ཡོདཔ་ཨིན་མས། དེ་གིས་སྦེ་མི་ ༡༠༠༠༠༠ བཀུག་ཡོདཔ་དང་ འབྲུག་པའི་མི་སེར་ཚུ་ལུ་ འབྲུག་པའི་མི་སྡེ་གི་སྐོར་གྱི་དོན་ཚན་ཚུ་ནང་ གྲོས་བསྡུར་འབད་ནི་གི་གོ་སྐབས་བྱིནམ་ཨིན་མས། ཡོངས་འབྲེལ་གྱི་གནས་འདི་ (Neil Herdegen and Webexa) གིས་འགོ་འདྲེན་འཐབ་སྟེ་རྒྱུན་སྐྱོང་འབདཝ་ཨིན་མས། འདི་མི་མང་ཤོས་ཀྱིས་ར་ལྟ་དོ་ཡོད་པའི་ཡོངས་འབྲེལ་གྱི་གནས་ཅིག་ཨིནམ་དང་ འབྲུག་ལུ་མི་མངམ་གིས་ལག་ལེན་་འཐབ་པའི་ཡོངས་འབྲེལ་ཅིག་ཨིན་མས། ཡོངས་འབྲེལ་གསར་ཤོག་འདི་གིས་ ཡུ་ཨེསི་ལུ་ཡོད་པའི་གནས་སྡུད་ལྟེ་བ་ (Data Center) གི་གློག་གནས་ (dedicated server) འདི་ལག་ལེན་འཐབ་ཨིན་མས།

རྒྱབ་རྟེན།

Wikipedia (ལོ་མེད) Kuenselhttps://en.m.wikipedia.org