གླངམོ་ཆེ

གླངམོ་ཆེ་འདི་ ས་ཐོག་ལུ་སྡོད་མི་སེམས་ཅན་ སྦོམ་ཤོས་ཅིག་ ཨིན། ད་ལྟོ་སྲོག་ལྡན་གྱི་ རིགས་ གསུམ་ངོས་འཛིན་འབད་དེ་ཡོདཔ་ད་ དེ་ཡང་ ཨཕ་རི་ཀའི་ནགས་ཚལ་གྱི་གླངམོ་ཆེ་ ( Loxodonta africana ) དང་ ཨཕ་རི་ཀའི་ནགས་ཚལ་གྱི་གླངམོ་ཆེ་ ( L. cyclotis ) དེ་ལས་ ཨེ་ཤི་ཡའི་གླངམོ་ཆེ་ ( Elephas maximus ) ཚུ་ཨིན། དེ་ཚུ་ Elephantidae བཟའ་ཚང་ དང་ Proboscidea གི་ རིམ་པ་ ནང་ལས་ ལུས་ཡོདཔ་ཨིན། རབས་ཆད་པའི་སྤུན་ཆ་ཚུ་ཡང་ མམ་མོ་ཊི་ དང་ མསི་ཊོ་ཌོན་ཚུ་ ཨིན། གླངམོ་ཆེ་གི་ཁྱད་རྣམ་ཚུ་ཡང་ ལྕུག་གུ་ཟེར་མི་ མགུ་ཏོ་ རིངམོ་དང་ མཆུ་ཏོ་ དེ་ལས་ རྣམ་ཅོ་སྦོམ་དང་ རྐངམ་སྦོམ་ དེ་ལས་ ལྕུག་གུ་བཟུམ་གྱི་ ལྤགས་ཀོ་ཚུ་ཨིན་མས། ལྕུག་གུ་ འདི་ ཁ་ནང་ལུ་ བཞེས་སྒོ་དང་ཆུ་འབག་འོང་སྟེ་ དངོས་པོ་ཚུ་ བཟུང་ཚུགསཔ་ཨིན། སོ་ལས་ཐོན་མི་ མཆེ་བ་འདི་གིས་ མཚོན་ཆ་དང་ དངོས་པོ་སྤོ་བཤུད་དང་ ས་བརྐོ་ནི་གི་ལག་ཆས་གཉིས་ཆ་ར་ ལག་ལེན་འཐབ་ཨིན། རྣམ་ཅོ་སྦོམ་འདི་གིས་ གཟུགས་ཀྱི་དྲོད་ཚད་འདི་ དུས་རྒྱུན་དུ་བཞག་ནི་དང་ བརྡ་སྤྲོད་འབད་ནི་ལུ་ཡང་ ཕན་ཐོགས་དོ་ཡོདཔ་ཨིན། ཨཕ་རི་ཀ་གི་གླངམོ་ཆེ་ ལུ་ རྣམ་ཅོ་སྦོམ་དང་ རྒྱབ་ཁར་ གུག་གུགཔ་སྦེ་ཡོདཔ་ད་ ཨེ་ཤི་ཡ་གི་གླངམོ་ཆེ་ལུ་ རྣམ་ཅོ་ཆུང་ཀུ་དང་ སྒལ་ཚིགས་གུག་གུགཔ་སྦེ་ཡོདཔ་ཨིན།

གླངམོ་ཆེ་ཚུ་ སཱ་ཧ་རཱན་ཨཕ་རི་ཀ་ དང་ ལྷོ་ཨེ་ཤི་ཡ་ དེ་ལས་ ཤར་ལྷོ་ཨེ་ཤི་ཡ་ལུ་ ཁ་སྟོར་ཏེ་ཡོདཔ་ད་ གླངམོ་ཆེ་ ཚུ་ ནགས་ཚལ་དང་ བྱེ་ཐང་ དེ་ལས་ འདམ་རྫབ་ཚུ་ རྩིས་ཏེ་ སྡོད་གནས་མ་འདྲཝ་ཚུ་ནང་ མཐོངམ་ཨིན་མས། དེ་ཚུ་ སྔོ་ཤིང་ཟ་མི་ཚུ་ ཨིནམ་ལས་ ཆུ་འདི་ འཐོབ་ཚུགས་པའི་སྐབས་ ཉེ་འདབས་ལུ་སྡོདཔ་ཨིན། དེ་ཚུ་ མཐའ་འཁོར་གནས་སྟངས་ལུ་ ཕན་གནོད་ལས་བརྟེན་ཏེ་ གལ་ཆེ་བའི་རིགས་སྣ་ཅིག་ སྦེ་ ཆ་བཞགཔ་ཨིན། གླངམོ་ཆེ་ལུ་ མི་ སྡེ་གཅིག་ཁར་འཛོམས་ཏེ་ མི་སྡེ་ ནང་ལུ་ བཟའ་ཚང་སྡེ་ཚན་ལེ་ཤ་ཅིག་རང་ གཅིག་ཁར་འཛོམས་དོ་ཡོདཔ་ཨིན་མས། མོ་ཚུ་ བཟའ་ཚང་སྡེ་ཚན་སྦེ་སྡོད་དོ་ཡོདཔ་ད་ འདི་ཡང་ མོ་གཅིག་དང་གཅིག་ཁར་ ཕྱུ་གུ་དང་ ཡང་ན་ ཕྱུ་གུ་ཡོད་མི་ མོ་ལེ་ཤ་ཅིག་ཡོདཔ་ཨིན་མས། མོ་སྡེ་ཚན་གྱི་འགོ་ཁྲིདཔ་འདི་ མང་ཤོས་ཅིག་རང་ ནོར་རྒས་ཤོས་ཅིག་ཨིནམ་ལས་ ནོར་ གྱི་ཨམ་སྲུ་ ཟེར་སླབ་ཨིན།

ཕོ་(གླངམོ་ཆེ་)ཚུ་ ལོ་ན་རྒས་པའི་སྐབས་ལུ་ ཁོང་རའི་བཟའ་ཚང་སྡེ་ཚན་བཞག་སྟེ་ རྐྱངམ་གཅིག་དང་ ཡང་ན་ ཕོ་གཞན་ཚུ་དང་གཅིག་ཁར་ སྡོད་དོ་ཡོདཔ་ཨིན་མས། གླང་རྒས་ཤོས་ཚུ་གིས་ མང་ཤོས་ཅིག་རང་ གཉེན་གྲོགས་འཚོལ་བའི་སྐབས་ བཟའ་ཚང་སྡེ་ཚན་ཚུ་དང་གཅིག་ཁར་ འབྲེལ་བ་འཐབ་ཨིན། ཁོང་ ཆ་ཁྱབ་ ཀྱིས་ ཕོ་ སྐྱེས་གཞན་མི་ཚུ་གུ་ལུ་ དབང་ཤུགས་ ཐོབ་ནི་དང་ སྐྱེས་རྒྱུན་གྱི་མཐར་འཁྱོལ་འབྱུང་ནི་ལུ་ ཕན་ཐོགས་དོ་ཡོདཔ་ཨིན་མས། བཟའ་ཚང་སྡེ་ཚན་ནང་ལུ་ ཕྱུ་གུ་ཚུ་ གཙོ་བོར་བསྟེན་དོ་ཡོདཔ་ད་ ལོ་གསུམ་དེ་ཅིག་གི་རིང་ལུ་ ཨའི་ལུ་བརྟེན་སྡོད་དོ་ཡོདཔ་ཨིན། གླངམོ་ཆེ་ཚུ་ རི་དྭགས་ནང་ ལོ་༧༠ ཚུན་ སྡོད་ཚུགསཔ་ཨིན་པས། དེ་ཚུ་གིས་ ལགཔ་བརྐྱབ་ནི་དང་ མཐོང་ཚུལ་ དྲི་མ་ དེ་ལས་ སྒྲ་ཚུ་གི་ཐོག་ལས་ བརྡ་སྤྲོད་འབདཝ་ ཨིན། གླངམོ་ཆེ་ཚུ་གིས་ ཐག་རིང་སར་ སྒྲ་འོག་ དང་ ས་ཡོམ་གྱི་བརྒྱུད་འབྲེལ་ཚུ་ ལག་ལེན་འཐབ་ཨིན། གླངམོ་ཆེ་གི་བློ་རིག་འདི་ སེམས་ཅན་ དང་ གླངམོ་ཆེ་ཚུ་ གི་བློ་རིག་དང་ཅིག་ཁར་ ག་བསྡུར་འབད་ཡོདཔ་ཨིན། ཁོང་ཆ་ཁྱབ་ཀྱིས་ རང་དོན་གྱི་གོ་རྟོགས་ ཡོདཔ་སྦེ་མཐོངམ་ཨིནམ་མ་ཚད་ ཤི་མི་དང་ ཤི་མི་ མི་ངོ་ཚུ་ལུ་ ཚ་གྱང་ལང་སྟེ་ཡོདཔ་སྦེ་ཨིན་མས།

༉ རྒྱལ་སྤྱི་རང་བཞིན་ཉམས་སྲུང་ཚོགས་སྡེ་ གིས་ ཨཕ་རི་ཀའི་ནགས་ཚལ་གླངམོ་ཆེ་དང་ ཨེ་ཤི་ཡ་གི་གླངམོ་ཆེ་ཚུ་ ཉེན་ཁ་ཅན་ ཅིག་སྦེ་ ཐོ་བཀོད་འབད་དེ་ཡོདཔ་ད་ ཨཕ་རི་ཀ་གི་ནགས་ཚལ་གྱི་གླངམོ་ཆེ་ཚུ་ ཉེན་ཁ་སྦོམ་སྦེ་རང་ ཡོདཔ་ སྦེ་ ཐོ་བཀོད་འབད་དེ་ཡོདཔ་ཨིན། གླངམོ་ཆེ་གི་མི་རློབས་ལུ་ ཉེན་ཁ་སྦོམ་ཤོས་ཅིག་ གླངམོ་ཆེའི་མཆེ་བ་ཚོང་འབྲེལ་ འདི་ཨིནམ་ད་ འདི་ཡང་ སེམས་ཅན་ཚུ་ གླངམོ་ཆེའི་མཆེ་བ་གི་དོན་ལུ་ ཤ་བདའ་དོ་ ཡོདཔ་ཨིན་མས། རི་དྭགས་གླངམོ་ཆེ་ཚུ་ལུ་ ཉེན་ཁ་གཞན་ཚུ་ཡང་ སྡོད་གནས་མེདཔ་བཏང་མི་ དང་ ས་གནས་ཀྱི་མི་ཚུ་དང་གཅིག་ཁར་ སྟབས་མ་བདེཝ་ཐོན་མི་ཚུ་ཨིན་མས། ཨེ་ཤི་ཡ་ལུ་ གླངམོ་ཆེ་ཚུ་ ལཱ་འབད་མི་སེམས་ཅན་ སྦེ་ ལག་ལེན་འཐབ་དོ་ཡོདཔ། སྔོན་མ་དམག་འཁྲུག་ནང་ལག་ལེན་འཐབ་ཡོདཔ་ཨིན། ད་རེས་ནངས་པ་ འདི་ཚུ་ འཕྲལ་འཕྲལ་རང་ རྩོད་བསྡུར་ཅན་ཅིག་སྦེ་ སྲོག་ ཆགས་ གླིང་ནང་ལུ་ བཀྲམ་སྟོན་འབདཝ་ཨིནམ་དང་ ཡང་ན་ སྤྲོ་སྟོན་གྱི་དོན་ལུ་ ལཱ་གཡོག་བཀོདཔ་ཨིན། གླངམོ་ཆེ་འདི་ མི་ཡི་ལམ་སྲོལ་ནང་ལུ་ ངོ་རྟགས་ཅན་གྱི་གནས་རིམ་ཅིག་ཨིནམ་དང་ འདི་ཡང་ སྒྱུ་རྩལ་དང་ ལོ་རྒྱུས་ ཆོས་ལུགས་དང་ རྩོམ་རིག་ དེ་ལས་ ཡོངས་གྲགས་ཅན་གྱི་ལམ་སྲོལ་ཚུ་ནང་ ཁྱབ་ཆེཝ་སྦེ་ གསལ་སྟོན་འབད་དེ་ཡོདཔ་ཨིན།