དཔལ་འབྱོར་དང་རང་བཞིན་གནས་སྟངས།

Wikipedia ལས།

དཔལ་འབྱོར་དང་རང་བཞིན་གནས་སྟངས།

༉ འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ དཔལ་འབྱོར་གོང་འཕེལ་གྱི་ལས་སྣ་ག་ཅི་ར་ཨིན་རུང་ རྒྱལ་ཡོངས་དགའ་སྐྱིད་དཔལ་འཛོམས་ཀྱི་དགོངས་དོན་སྒྲུབ་ཐབས་ལུ་ ད་རེས་དང་མ་འོངས་པའི་མི་རབས་ཚུ་གི་དོན་ལུ་  རང་བཞིན་མཐའ་འཁོར་གནས་སྟངས་ཡུན་བརྟན་བཞག་ནི་ལུ་དམིགས་ཏེ་ འགོ་འདྲེན་འཐབ་ཨིན། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ལུ་ འགོ་དང་པ་ “རྒྱལ་ཡོངས་མཐའ་འཁོར་གནས་སྟངས་ཐབས་བྱུས” འགོ་བཙུགས་ཞིནམ་ལས་ དཔལ་འབྱོར་གོང་འཕེལ་གྱི་ལས་སྣ་ཚུ་གཞི་བཙུགས་འབད་བའི་སྐབས་ལུ་ མཐའ་འཁོར་གནས་སྟངས་ཡུན་བརྟན་བཞག་ནི་ལུ་ དམིགས་གཏད་བསྐྱེད་དེ་ སྣ་ཁག་མང་བའི་སྲིད་བྱུས་དང་ཁྲིམས་ལུགས་ཚུ་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་ འགོ་བཙུགསཔ་ཨིན། The National Environmental Strategy (1998). ལྷག་པར་དུ་ རྒྱལ་ཡོངས་དགའ་སྐྱིད་དཔལ་འཛོམས་ཀྱི་དགོངས་དོན་བསྒྲུབ་ནིའི་དོན་ལུ་དང་ སྐྱེ་ལྡན་རིགས་སྣ་ཚུ་ འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྤྱི་ནོར་བཟུམ་ཅིག་སྦེ་རྩིཝ་ཨིན། མི་དབང་མངའ་བདག་རྒྱལཔོ་མཆོག་གིས་ ང་བཅས་ཨ་རྟག་ར་ རང་གི་མནོ་ཤུགས་དང་འབད་བརྩོན་ནང་ དམིགས་གཏད་གཅིག་གི་ཐོག་ལས་ རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་སྦེ་སྡོད་དགོ། ང་བཅས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་འདི་ རང་གི་ཨ་ལུ་ཚུ་ལུ་ རྩིས་སྤྲོད་འབད་བའི་སྐབས་ རྒྱལ་ཁབ་རང་དབང་རང་བཙནན་དང་སྒྲིང་སྒྲི་རྐྱངམ་གཅིག་མེན་པར་ མཐའ་འཁོར་གནས་སྟངས་ཕྱུག་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་སྦེ་རྩིས་སྤྲོད་དགོ་ཟེར་གསུངས་ནུག། རྒྱལ་ཡོངས་ མཐའ་འཁོར་གནས་སྟངས་ཐབས་བྱུས། (༢༠༢༠)

དཔལ་འབྱོར་གྱི་གཞི་འགྱམ་སྒྲིང་སྒྲི་བཟོ་བའི་དུས་སྐབས་ རང་བཞིན་མཐའ་འཁོར་གནས་སྟངས་སྣང་མེད་སྦེ་ལུས་ཏེ་ དུས་ནམ་ཅིག་གི་ཚེ་ རྒྱབ་ལོག་ལྟ་བའི་བསྒང་ལས་ ད་རེས་ཡར་རྒྱས་དཔག་མེད་སོང་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཚུ་བཟུམ་སྦེ་ འགྱོད་པ་མི་བསྐྱེད་ནིའི་དོན་ལུ་ གོང་འཕེལ་གྱི་ལཱ་ཚུ་ རང་བཞིན་དང་མཐུན་དགོ་པའི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ལས་ཁུངས་ཚུ་ གཞི་བཙུགས་འབད་དེ་ཡོད། འབྲུག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ཆེན་མོ་ (༢༠༠༨) རྩ་ཚན་ལྔ་པའི་ནང་ལུ་ འཕྲལ་དང་ཕུགས་ཀྱི་མི་རབས་རིམ་པའི་མཐའ་དོན་ལུ་ འབྲུག་གི་སྐྱེ་ལྡན་རིགས་སྣ་ཚུ་ བསྲུང་ནི་དང་བདག་འཛིན་འཐབ་ནི་འདི་འབྲུག་མི་ཆ་མཉམ་གྱི་གཞི་རྟེནའགན་ཁུར་ཨིན་ཟེར་བཀོད་དེ་འདུག། དེ་མ་ཚད་ འབྲུག་གི་ས་ཆ་ཁྱོན་བསྡོམས་ལས་ཉུང་མཐའ་ ནགས་ཚལ་གྱི་འོག་ལུ་ དུས་བརྟན་ཀྱང་ངེས་པར་དུ་བཞག་དགོ་ཟེར་ གསལ་རི་རི་སྦེ་བཀོད་དེ་འདུག། གཏེར་ཁ་དང་ས་གཏེར་འཛིན་སྐྱོང་ཁྲིམས་ཡིག་ནང་ལུ་ཡང་ ས་གཏེར་ཕྱིར་བཏོན་གྱི་ལས་འགུལ་འགོ་མ་བཙུགས་བའི་སྔ་གོང་ལས་ འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་གནས་སྟངས་ལྷན་ཚོགས་དང་འབྲེལ་བ་འཐབ་དགོཔ་དང་ ལས་འགུལ་འགོ་བཙུགས་ཞིནམ་ལས་ རྒྱལ་ཡོངས་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཚུ་ལས་འགལ་བ་དང་འཁྲུལ་བ་བྱུང་པ་ཅིན་ ཉེས་བྱ་ཡངས་ཆག་མེད་ཟེར་བཀོད་དེ་འདུག (Mines and Minerals Management Act of the Kingdom of Bhutan, 1995). དེ་སྦེ་ ཁྲིམས་ལུགས་བརྩམ་དགོ་མི་འདི་ ཡུན་བརྟན་གྱི་གོང་འཕེལ་གྱིས་ མཐའ་འཁོར་གནས་སྟངས་ལུ་གནོད་པ་མེདཔ་སྦེ་མཐར་ཕྱིན་ཐབས་ལུ་ཨིན་མས།

ད་རེས་ནངས་པ་ འཛམ་གླིང་ནང་དཔལ་འབྱོར་གོང་འཕེལ་གྱི་དོན་ལུ་ རང་བཞིན་ཐོན་སྐྱེད་ཚུ་ག་ར་ འཕྲལ་གྱི་བདེ་ཐབས་ལུ་བལྟ་སྟེ་ ལོངས་སྤྱོད་དོ་ཡོདཔ་ལས་ དཔལ་འབྱོར་མཁས་མཆོག་ཚུ་ མ་འོངས་པ་ནང་ རྒྱུ་དངོས་མེད་པའི་དཀའ་ངལ་མི་འཐོན་ག་ཟེར་ ཚ་གྱང་ལངས་ཏེ་འདུག། འཛམ་གླིང་སྤྱ་ཚོགས་ཀྱི་གནས་སྡོད་སྐུ་ཚབ་ ཨ་ཟུ་ཀུ་བཱོ་ཊ་གིས་སླབ་མི་ནང་ རང་བཞིན་གནས་སྟངས་མེདཔ་བཏང་སྟེ་ གོང་འཕེལ་གཏང་མི་འདི་ གོང་འཕེལ་གྱི་གྲངས་སུ་མི་ཚུད་ནི་ཨིནམ་ལས་ མི་སྟོབས་གོང་འཕེལ་གཏང་མི་དང་གཅིག་ཁར་ རང་བཞིན་གནས་སྟངས་འདི་ཡང་ སྲུང་སྐྱོབ་འབད་དགོཔ་ཁག་ཆེ་ཟེར་བཤད་ཅི། ཁོ་གིས་བཤད་མི་ལུ་གཞི་བཞག་པ་ཅིན་ འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་དང་ལེན་འབད་མི་ དཔལ་འབྱོར་གོང་འཕེལ་གྱི་ཐབས་བྱུས་འདི་ ཁྱད་པར་འཕགས་པ་ཅིག་ཨིན་མས།

རྒྱབ་རྟེན།

Mines and Minerals Management Act of the Kingdom of Bhutan, 1995

https://www.nationalcouncil.bt/assets/uploads/docs/acts/2017/Mines_and_Minerals_    Management_Act_of_Bhutan_1995_Eng_pdf.

The National Environment Commission (no year). The Middle Path: National

Environment Strategy For Bhutan. Thailand, Keen Publisher. https://www.thegef.org/sites/default/files/ncsa-documents/Middlepath.pdf

The National Environment Commission (2020). The Middle Path: National

Environment Strategy.

http://www.nec.gov.bt/publications/download/national-environment-strategyenglish

https://www.nationalcouncil.bt/assets/uploads/docs/acts/2017/Constitution_of_Bhutan_20008.pdf