བཟའ་འཐུང་ཉེན་སྲུང་། Food security

བཟའ་འཐུང་ཉེན་སྲུང་ཟེར་མི་འདི་ འཛམ་གླིང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཛམ་གླིང་བཟའ་འཐུང་ཉེན་སྲུང་ཚོགས་ཆུང་དང་འཁྲིལ་བ་ཅིན་ དུས་རྒྱུན་དུ་མི་ཚུ་ ང་བཅས་རའི་གཟུགས་སྟོབས་སྒྲིང་སྒྲི་བཞག་ཐབས་ལུ་ བཟའ་འཐུང་བཅུད་ཡོད་མི་དང་ གནོད་ཉེན་མེད་པར་ཉེན་སྲུང་ཅན། དེ་ལས་ ལང་ཚུགསཔ་སྦེ་ཡོད་མི་ལུ་གོཝ་ཨིན་མས། དེ་བཟུམ་སྦེ་ Fahy (2021) གིས་འབད་བ་ཅིན་ བཟའ་འཐུང་ཉེན་སྲུང་ཟེར་མི་འདི་ མི་རེ་རེ་གིས་བཟའ་འཐུང་བཅུད་ཡོདཔ་དང་ ལངམ་སྦེ་ག་དེ་སྦེ་འཐོབ་ཨིན་ན་འཇལ་མི་ལུ་གོ་ནི་ཨིན་ཟེར་བཤདཔ་ཨིན་མས། དེ་མ་ཚད་ རྩོམ་པ་པོ་འདི་གིས་ བཟའ་འཐུང་ཉེན་སྲུང་ཨིན་ཟེར་སླབ་དགོ་པ་ཅིན་ ཁྱད་ཆོས་བཞི་ཚང་དགོ་ཟེར་ཨིན་མས། དེ་ཡང་ དང་པ་བཟའ་འཐུང་གི་རིགས་ཚུ་མ་ལངས་ལངསམ་སྦེ་དགོཔ། གཉིས་པ་ བཟའ་འཐུང་གི་རིགས་ཚུ་མི་གི་འདོད་པ་ལྟར་དུ་འཐོབ་དགོཔ། གསུམ་པ་ བཟའ་འཐུང་ཐོབ་མི་དང་བཅས་པ་ལུ་ བཅུད་དང་སྤུས་ཚད་ལེགས་ཤོམ་དགཔའི་ཁར་་ བཟའ་འཐུང་ཡོད་མི་འདི་ ལེགས་ཤོམ་ལོངས་སྤྱོད་ཐངས། བཞི་པ་ དེ་ཚུ་ག་ར་ཤོ་མཉམ་སྦེ་འོང་དགོ་ཟེར་ཨིནམ་ལས་ གཅིག་ཆད་སོ་རུང་ བཟའ་འཐུང་ལུ་དཀའ་ངལ་འབྱུང་དོ་ཡོདཔ་ཨིན། བཟའ་འཐུང་ཚུ་ཉེན་སྲུང་དང་ལྡནམ་སྦེ་འོང་ཐབས་ལུ་ ཁྱད་ཆོས་འདི་ཚུ་ག་ནི་བ་ཁག་ཆེཝ་ཅིག་ཨིན་མས།

ཨིན་རུང་ འཛམ་གླིང་འདི་ནང་ བཟའ་འཐུང་ཉེན་སྲུང་མེད་པའི་དཀའ་ངལ་ལས་བརྟེན་ ཟས་བཅུད་ཉུང་བའི་ན་ཚ། བཀྲེས་སྐོམ། ཉམས་བཏགས་ནི་དང་ ལོ་ཐོག་གི་ཐོན་ཤུགས་མར་ཉམས་འགྱོ་བའི་དཀའ་ངལ་འབྱུང་དོ་ཡོདཔ་ཨིན་མས། དེ་ཚུ་ཡང་ རྒྱལ་ཁབ་གཞན་མི་ནང་འབད་བ་ཅིན་ བཟའ་སྤྱོད་འབད་མ་བཏུབ་པའི་ས་ཞིང་ལས་བརྟེན་འབྱུང་དོ་ཡོདཔ་ཨིན། ས་ཞིང་འདི་མེད་པའི་བསྒང་ལས་ བཀྲམ་སྤེལ་འབད་ནི་དང་ ནང་འདྲེན་འབད་ནི་ལུ་དཀའ་ངལ་འབྱུང་དོ་ཡོདཔ་ལས་ བཟའ་འཐུང་ཉེན་སྲུང་མེདཔ་འགྱོ་དོ་ཡོདཔ་དང་ Hawksley & Georgeou (2018) གིས་འབད་བ་ཅིན་ དེ་བཟུམ་མའི་ས་ཞིང་ བཟའ་སྤྱོད་འབད་མ་བཏུབ་པའི་དཀའ་ངལ་འཐོན་མི་འདི་ སོ་ནམ་དང་འབྲེལ་བའི་འཕྲུལ་ཆས་མེད་མི་དང་ རང་བཞིན་གྱི་ཐོན་སྐྱེད་མེད་པའི་དཀའ་ངལ། གནམ་གཤིས་གནས་སྟངས། གློ་བུར་གྱི་རྐྱེན་ངན་དང་ནད་རིགས། ལས་མི་མ་ལངས་པའི་དཀའ་ངལ་ལས་བརྟེན་ཨིན་མས་ཟེར་བཤདཔ་ཨིན་མས།

དམིགས་བསལ་དུ་ འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ནང་བཟུམ་ཅིག་འབད་བ་ཅིན་ ས་ཞིང་ཡོད་དེ་ར་འབད་རུང་ གངས་རི་ཚུ་གིས་མཐའ་བསྐོར་ཏེ་ཡོད་པའི་གུར་ རྡོ་རོང་དང་གྱེན་རྩུབ་དྲགས་ལས་བརྟེན་ ས་ཞིང་མང་ཤོས་ར་བཟའ་སྤྱོད་འབད་མ་བཏུབ་པའི་དཀའ་ངལ་ལས་ བཟའ་འཐུང་ཉེན་སྲུང་འབད་ཐབས་ལུ་ཐོ་ཕོགས་དོ་ཡོདཔ་ཨིན། སོ་ནམ་བློན་པོ་ ཡེ་ཤེས་དཔལ་འབྱོར་གྱིས་འབད་བ་ཅིན་ འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ནང་དེ་བཟུམ་མའི་དཀའ་ངལ་དང་ ཆུ་ཞིང་ཉུང་པ་ལས་བརྟེན་ འབྲུ་སྣ་ཆུམ་གྱི་ཐད་ཁར་ལྷོདཔ་ད་ རྒྱལ་ཁབ་འདི་ནང་ལངམ་སྦེབཟོ་མ་ཚུགས་པའི་དཀའ་ངལ་འབྱུང་མས་ཟེར་བཤདཔ་ཨིན་མས། (Wangmo, 2021)། དེ་མ་ཚད་ བཟའ་འཐུང་ཚུ་ལོངས་སྤྱོད་ནི་ལུ་ཡང་དཀའ་ངལ་འབྱུངམ་ཨིན་མས། དེ་ཡང་ མི་ལ་ལུ་ཅིག་ རང་གི་གཟུགས་ཁམས་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་དོན་ལུ་ བཟའ་འཐུང་མ་འདྲཝ་ལ་ཤེ་དགོ་པ་ལས་བརྟེན་འབྱུང་ནི་དང་ ལ་ལུ་ཅིག་མ་ལངས་ལངསམ་སྦེ་ལོངས་སྤྱོད་དགོ་མི་ཡོད་པ་ལས་བརྟེན་འབྱུངམ་ཨིན་མས། རྒྱལ་ཁབ་མང་ཤོས་ནང་ལུ་ར་ བཀྲེས་སྐོམ་གྱི་དཀའ་ངལ་དང་ ཟས་བཅུད་ཉུང་བའི་ན་ཚ་དང་ ཉམས་ཡོད་པའི་དཀའ་ངལ་འདི་ མི་གསུམ་ཡོད་པ་ཅིན་ མི་གཅིག་ལུ་ནད་འདི་ཚུ་ངེས་ཏིག་ཐོབ་སྟེ་འོང་ཟེར་བཤདཔ་ཨིན་མས། (Cousins, 2021)།

དེ་བཟུམ་མའི་བཟའ་འཐུང་གི་དཀའ་ངལ་མི་འབྱུང་ནིའི་དོན་ལུ་ བཟའ་འཐུང་དང་འབྲེལ་བའི་སྦྱོང་བརྡར་དང་ཞལ་འཛོམས་ཚུ་འཚོགས་ཏེ་ མི་རང་ར་སོ་སོ་གི་གཟུགས་ཁམས་སྒྲིང་སྒྲི་བཞག་ཐབས་ཀྱི་དོན་ལུ་ བཅུད་ཡོད་པའི་བཟའ་འཐུང་ཚུ་ལོངས་སྤྱོད་དགོ་པའི་ཁར་ ཚད་དང་ལྡནམ་སྦེ་ཟ་དགོ་པའི་སྐོར་ལས་ ལེགས་ཤོམ་སྦེ་གོ་བརྡ་སྤྲོད་དགོཔ་འདུག། (Rinkesh, 2021)། དེ་བཟུམ་མའི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་ལུ་ ས་ཞིང་བཟའ་སྤྱོད་འབད་བཏུབ་མི་ཚུ་ནང་ ཐོན་སྐྱེད་འབོར་ཆེ་ཏོག་ཏོ་དང་བཅུད་འོང་ཐབས་ལུ་ སོ་ནམ་དང་འབྲེལ་བའི་འཕྲུལ་ཆས་ཚུ་ལག་ལེན་འཐབ་ནི་དང་ ས་ཞིང་བཅུད་དང་ལྡནམ་སྦེ་བཟོ་ཐབས་ལུ་ གཞུང་གི་ལུད་ཚུ་ཚད་དང་ལྡནམ་སྦེ་ལག་ལེན་འཐབ་ནི། དེ་ལས་ ཐོན་ཤུགས་མངམ་ཐོན་པའི་སོན་ཚུ་ལག་ལེན་འཐབ་པ་ཅིན་ དཀའ་ངལ་དེ་ཚུ་བསལ་ཚུགས་ནི་ཨིན། དོ་རུང་ ན་གཞོན་ཚུ་ལུ་བཟའ་འཐུང་དང་འབྲེལ་བའི་ཚོང་ལཱ་འགོ་བཙུགས་ཐབས་ལུ་ སྦྱོང་བརྡར་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ དངོས་སུ་སྦེ་ལག་ལེན་འཐབ་བཅུག་པ་ཅིན་ རོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ལས་ནང་འདྲེན་འབད་ནི་དང་ དངུལ་ཕྱི་ཁར་འགྱོ་ནི་ལས་བཀག་ཚུགས་ནི་ཨིནམ་ལས་ རང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་འཁོད་ལུ་བཟའ་འཐུང་ཚུ་ལངམ་སྦེ་འཐོབ་ཚུགསཔ་བཟོ་ནི་ལུ་ཁེ་ཕན་འདུག། དེ་དང་གཅགི་ཁར་ བཅུད་ཡོད་པའི་གཞུང་ས་ལ་ལུ་ཅིག་ དེ་སྦེ་ར་བཞག་ནི་མེན་པར་ དང་འདོད་ཅན་གྱི་ན་གཞོན་ཚུ་ལུ་ གླ་ཁར་བཏང་སྟེ་ བཟའ་འཐུང་དང་འབྲེལ་བའི་ལཱ་འབད་བཅུག་པ་ཅིན་ ལཱ་གཡོག་བཟོ་ཚུགས་པའི་ཁར་ བཟའ་འཐུང་ཉེན་སྲུང་ལུ་ཡང་ཕན་ཐོགས་ནི་ཨིན་མས།

ཁུངས་གཏུག། : Cousins, O. (2021, November 9). www.foodsecurity.ac.uk. Retrieved from www.google.com: https://www.foodsecurity.ac.uk/challenge/

Fahy, A. (2021, May 26). What is food security? Retrieved from https://www.concern.net/news/what-food-security

Hawksley, N. G. (2018, April). Food Security in Solomon Islands: A Survey of Honiara Central Market Preliminary Report Acknowledgements. Retrieved from ResearchGate: https://www.researchgate.net/publication/324497927_Food_Security_in_Solomon_Islands_A_Survey_of_Honiara_Central_Market_Preliminary_Report_Acknowledgements

International Food Policy Research Institute. (n.d.). Food Security . Retrieved from https://www.ifpri.org/topic/food-security

Rinkesh. (2021, June 8). www.conerve-energy-future-com. Retrieved from www.google.com: https://www.conserve-energy-future.com

Wangmo, C. (2021, June 2). Kuenselonline.com. Retrieved from www.google.com: https://kuenselonline.com/rice-self-sufficiency-at-37-percent/