བྱ་དཀར་རྫོང་། (བྱ་དཀར་གཡུས་རྒྱལ་རྫོང་།)
ཡོངས་གྲགས་ལུ་ བྱ་དཀར་རྫོང་ཟེར་སླབ་སྲོལ་ཡོད་མི་ བྱ་དཀར་གཡུས་རྒྱལ་རྫོང་འདི་ བུམ་ དེ་ཡང་ བོད་ར་ལུང་གི་བླམ་ ངག་གི་དབང་ཕྱུག་(༡༥༡༧-༡༥༥༤) འབྲུག་ལུ་ འབྲུག་པ་བཀའ་རྒྱུད་པའི་ཆོས་ལུགས་ དར་ཁྱབ་མཛད་གནང་པ་འབྱོན་པའི་སྐབས་ལུ་ ལྕ་མཁར་གཡུས་ཚན་གྱི་ མཐའ་མ་ལུ་ བྱག་གཅིག་ཡོད་མི་དེ་གུར་ ལྷ་ཁང་གཅིག་བཞེངས་ནིའི་ཐུགས་བཞེད་གནང་ནུག།
ལྷ་ཁང་འདི་བཞེངས་པའི་སྐབས་ ལུ་ ས་གནས་འདི་ཁ་ལས་ བྱ་དཀརཔོ་གཅིག་འཕུར་ཏེ་ ད་ལྟོ་རྫོང་ཡོད་སར་ ཆགས་ཡོདཔ་ཨིན་མས། དེ་བཟུམ་གྱི་རྟགས་མཚན་ཚུ་ ལེགས་ཤོམ་ཅིག་སྦེ་བརྩི་ཏེ་ ༡༥༤༩ ལུ་ བླམ་ངག་གི་དབང་ཕྱུག་གིས་ དབྱིབས་རྫོང་བཟུམ་འབད་མི་ ལྷ་ཁང་ཆུང་ཀུ་གཅིག་བཞེངས་ཏེ་ དེ་ནང་ལུ་ གྲྭ་ཚང་བཙུགས་གནང་ནུག། བྱ་དཀརཔོ་ཆགས་མི་ལས་ རྟ་དྲངས་ཏེ་ རྫོང་ཆུང་ཀུ་འདི་གི་མིང་ལུ་ བྱ་དཀར་རྫོང་ཟེར་བཏགས་ནུག། དེ་སྦེ་ཨིན་དེ་རང་འབད་རུང་ བྱ་དཀར་གཡུས་ཚན་གྱི་ མི་ཚུ་གི་གཏམ་རྒྱུད་དང་འཁྲིལཝ་ད་ བུམ་ཐང་གཡུས་ཚན་གྱི་ ཤར་ཕྱོགས་ཁ་ཐུག་ལུ་ རྫོང་ཆུང་ཀུ་གཅིག་བཞེངས་ཡོད་དེ་ར་འབད་རུང་ འཆར་གཞི་དང་འཁྲིལཝ་ད་ ས་གནས་འདི་ བསམ་པ་རྫོགས་ཏོག་ཏོ་གཅིག་ར་མེདཔ་ལས་ ས་གནས་གཞན་གཅིག་གདམ་ཁ་རྐྱབས་ནིའི་དོན་ལུ་ བླམ་དང་རྩིསཔ་ཚུ་གཅིག་ཁར་འཛོམས་ཏེ་སྡོག་པའི་སྐབས་ བྱ་དཀརཔོ་གཅིག་འཕུར་སྟེ་ ད་ལྟོ་རྫོང་ཡོད་ས་ ཆགས་ཡོདཔ་ལས་ རྫོང་འདི་ས་གནས་འདི་ཁར་བཞེངས་གནང་གནངམ་ཨིན་མས།
བྱ་དཀར་རྫོང་འདི་ བླམ་ངག་གི་དབང་ཕྱུག་གི་གདན་ས་དང་པ་ཨིནམ་དང་ ཁོ་གི་སྐབས་ལུ་ དབྱིབས་རྫོང་བཟུམ་འབད་མི་ ལྷ་ཁང་ཆུང་ཀུ་གཅིག་ལས་མེད་དེ་འབད་རུང་ ཤུལ་ལས་ ཡོངས་གྲགས་ཅན་གྱི་སྐྱེས་བུ་ སོ་སོ་ཚུ་གིས་ ཉམས་གསོ་དང་རྒྱ་བསྐྱེད་མཛད་གནང་ནུག། ཧེ་མ་འབད་བ་ཅིག་ བྱ་དཀར་རྫོང་འདི་ བུམ་ཐང་ལུགས་ཕྱོགས་ཀྱི་ ལྟེ་བ་ཨིནམ་དང་ ཤར་ཕྱོགས་རྫོང་ཁག་ཆ་མཉམ་གྱི་དོན་ལུ་ སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་རྫོང་གཅིག་གཞི་ཨིན། དེ་མ་ཚད་ རྫོང་འདི་ འབྲུག་རྒྱལ་དང་པའི་ གདན་ས་ཡང་ཨིན་མས།
བྱ་དཀར་རྫོང་འདི་ལུ་ དབུ་རྩེ་ མཐོ་ཚད་མི་ཊར་ ལྔ་བཅུ་ཡོད་མི་འདི་ རྒྱལ་ཁབ་ནང་གི་རྗོང་གཞི་གཞན་མང་ཤོས་གཅིག་དང་མ་འདྲ་བའི་ ཁྱད་ཆོས་ ཡ་མཚན་ཅན་གཅིག་ཨིན། ༡༨༩༧ ལུ་ ས་གཡོམ་གྱི་གནོད་སྐྱོན་འབྱུང་མི་ལུ་བརྟེན་ རྫོང་གི་ཕྱི་ཁ་གི་བྱང་ཚུ་སྐོར་ར་རྐྱབ་སྟེ་བལྟ་ནི་མ་ཏོགས་ དབུ་རྩེ་གི་ཚད་གཞི་མཐོང་མི་ཚུགས་དོ་ཡོདཔ་ཨིན། ད་རུང་རྫོང་འདི་ལུ་ ཡ་མཚན་ཅན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་གཞན་མི་གཅིག་འདི་ རྫོང་དམག་གི་བསྐོར་བའི་སྐབས་ལུ་ ཆུ་བཞག་སའི་ ཆུ་འཛིང་སྲུང་རགས་རྐྱབས་ཡོད་མི་འདི་ཨིནམ་དང་ ཆུ་འཛིང་འདི་ད་ལྟོ་བར་ན་ཡང་ སྐྱོན་ག་ནི་ཡང་མེད་པར་ཡོདཔ་ཨིན།