མི་སེར་གྱི་གྲལ་གཏོགས། Peoples participation

མི་སེར་གྱི་གྲལ་གཏོགས།

མི་སེར་གྱི་གྲལ་གཏོགས་ཟེར་མི་འདི་ མི་སྡེ་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མི་སེར་ཅིག་གིས་ ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་གྱི་དོན་ལུ་ གྲོགས་རམ་འབད་ནི། ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་ལས་བརྟེན་ ཕན་ཐོགས་ནི། གོང་འཕེལ་གཏང་ནིའི་དོན་ལུ་ གྲོས་ཐག་གཅད་ནི་ལ་སོགས་པའི་ནང་བཅའ་མར་གཏོགས་ཏེ་ མི་སྡེ་ནང་ལུ་ཕན་ཐབས་ཀྱི་དོན་ལུ་འབད་མི་ ལཱ་དང་ལས་རིམ་ཚུ་ལུ་གོ་ནི་ཨིན་པས། ESCAP (2008). Wikipedia (2022) ནང་འབད་བ་ཅིན་ ང་བཅས་རའི་འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ མི་སེར་ཚུ་ གོང་འཕེལ་གཏང་ནི་དོན་ལུ་ བཅའ་མར་གཏོགས་ནི་གི་སྲོལ་འདི་ སྤྱི་ལོ་ ༡༩༥༠ གི་ལོ་གྲངས་ལས་ར་བྱུང་སྟེ་འདུག་ཟེར་ཨིན་པས། ཨིན་རུང་ སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལུ་ དམངས་གཙོའི་རིང་ལུགས་འདི་འགོ་བཙུགས་ཞིནམ་ལས་ མི་སེར་ཚུ་ཡང་ གོང་འཕེལ་གྱི་གྲོས་ཐག་གཅད་ནིའི་ནང་ བཅའ་མར་གཏོགས་ནིའི་གོ་སྐབས་ རྒྱ་ཆེན་པོ་ཟེར་ཐོབ་ཅི་ཟེར་བཤདཔ་ཨིན་མས། དཔེར་ན། རྫོང་ཁག་ཡར་རྒྱས་ཚོགས་འདུ་དང་ རྒེད་འོག་ཡར་རྒྱས་ཚོགས་སྡེ་ལུ་བརྟེན་ མི་སེར་ལུ་གོང་འཕེལ་གྱི་དོན་ལུ་གྲོས་ཐག་གཅད་ནིའི་ནང་ གྲོལ་གཏོགས་འབད་ནི་གི་གོ་སྐབས་ ལེགས་ཤོམ་ཐོབ་སྟེ་ཡོདཔ་ལས་ མི་སྡེ་ནང་ལུ་ ཕན་པ་ཡང་སྦོམ་བྱུང་ཡོདཔ་ཨིན་མས།  མི་སྡེ་ནང་ལུ་ མི་སེར་གྱི་གྲལ་གཏོགས་འབད་དགོཔ་འདི་ ཁག་ཆེ་ཤོས་ཅིག་ཨིན། མི་སེར་གྱི་གྲལ་གཏོགས་འབད་མི་ལས་བརྟེན་ མི་སྡེ་ནང་ལུ་ ཡོད་པའི་དཀའ་ངལ་དང་ མཁོ་ཆེ་བའི་གནས་སྟངས་ཚུ་ཧ་གོ་སྟེ་ ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་གྱི་འགྱུར་བ་ཚུ་ འབག་ཚུགསཔ་ཨིན། དེ་ཡང་ མི་སེར་ཚུ་གིས་ གྲོལ་གཏོགས་འབད་དེ་ དཀའ་ངལ་ཚུ་གཞུང་ལུ་ཞུ་བ་ཅིན་ ཡར་རྒྱས་འདྲ་མཉམ་སྦེ་འགྱོ་ཚུགས་ནི་ཨིན། ESCAP (2008) དང་འཁྲིལ་བ་ཅིན་ རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་དང་ཐོན་ཁུངས་ཚུ་ འདྲ་མཉམ་སྦེ་བགོ་བཤའ་རྐྱབ་ནི་འདི་ ཡུན་བརྟན་གོང་འཕེལ་གྱི་ཡན་ལག་གཙོ་བོ་ཅིག་ཨིནམ་ལས་ མི་སེར་ཚུ་གྲོས་ཐག་གཅད་ནི་དང་ཐག་གཏོགས་ནི་ནང་ལས་ཕར་ བཅའ་མར་གཏོགས་ནི་འདི་ ཡུན་བརྟན་གོང་འཕེལ་གྱི་རྩ་དོན་ངོ་མ་ཅིག་ཨིནམ་སྦེ་ ངོས་འཛིན་འབད་ཡི་ཟེར་ཨིན་མས། Mariska Wouters, Ned Hardie-Boys and Carla Wilson (2011) གིས་ མི་མང་གྲལ་གཏོགས་ཀྱི་མཐའ་དོན་ཙོ་བོ་འདི་ར་ མི་སེར་ཚུ་གིས་གྲོས་ཐག་གཅད་ནིའི་བྱ་རིམ་གྱི་ལཱ་ དོན་ཁུངས་ཡོདཔ་བཟོ་ནིའི་དོན་ལུ་ཨིནམ་དང་། མི་མང་གི་གྲལ་གཏོགས་འདི་ལས་བརྟེན་ཏེ་ མི་མང་དང་གྲོས་ཐག་གཅད་མིའི་ལས་སྡེ་ཚུ་གི་བར་ན་ བརྒྱུད་འབྲེལ་གྱི་གོ་སྐབས་ཡང་འཐོབ་ནི་ཨིན་མས། དེ་བཟུམ་སྦེ་ མི་མང་གྲལ་གཏོགས་འདི་ལས་བརྟེན་ཕན་ཐོགས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ བྱ་རིམ་གཉིས་ཡོད་མི་འདི་ཡང་ ལས་སྡེ་དང་མི་མང་གཉིས་ཆ་ར་གིས མི་མང་གྲལ་གཏོགས་སྐོར་ལས་ཤེས་ནི་དང་ཁེ་ཕན་འཐོབ་ནི་ལུ་ཕན་ཐོགས་ཚུགས་ཟེར་བཤད་དེ་འདུག།

དེ་བཟུམ་སྦེ་ར་ ས་གནས་གཞུང་འདི་ མི་སེར་ཚུ་གོང་འཕེལ་གྱི་དོན་ལུ་ གྲོས་ཐག་གཅད་ནི་ནང་ གྲལ་གཏོགས་འབད་བཅུག་ནིའི་འགན་ ཁུར་ཧྲིལ་བུམ་ཕོགཔ་ཨིན། དཔེ་འབད་བ་ཅིན་  Tashi Pem (2022) གིས་ ས་གནས་གཞུང་འདི་ མི་སེར་ཚུ་གིས་ གོང་འཕེལ་གྱི་དོན་ལུ་ གྲོས་ཐག་གཅད་ནི་ནང་ ཐད་ཀར་གྲལ་གཏོགས་འབད་ཚུགས་པའི་ས་གོ་ཅིག་ཨིནམ་ལས་ ས་གནས་གཞུང་ནང་ གྲོས་ཐག་བཅད་མི་གིས་ རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་གནས་ཚད་ནང་ལུ་ ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་འབག་ཚུགས་པའི་ཁེ་ཕན་ཡོད་ཟེར་ ཨིན་པས། དེ་མ་ཚད་ ས་གནས་གཞུང་གིས་ ཞབས་ཏོག་སྤྲོད་ནིའི་འགན་ཁུར་འབག་སྟེ་ དམངས་གཙོའི་རིང་ལུགས་ནང་གྲོས་ཐག་གཅད་ནི་དང་ མི་མང་དང་གྲལ་གཏོགས་ཀྱི་ལཱ་འགན་འབག་ནི་འདི་གིས་ ཐད་ཀར་མི་སེར་ཚུ་ལུ་ཕན་ཐོགས་ཚུགསཔ་ཨིན་ཟེར་བཤདཔ་ཨིན་པས། Tashi Pem (2022).

རང་གི་མི་སྡེ་དང་ རྒྱལ་ཁབ་ཡར་རྒྱས་གཏང་ཐབས་ལུ་ གོང་འཕེལ་གྱི་གྲོས་བསྟུན་ནང་ མི་སེར་ཚུ་གིས་ གྲལ་གཏོགས་འབད་དགོཔ་འདི་ གནམ་མེད་ས་མེད་གལ་ཅན་ཅིག་ཨིན། དེ་འབདཝ་ལས་ མི་སེར་ཚུ་གིས་འབད་རུང་ གོ་སྐབས་བཟང་པོ་འདི་བཟུམ་འཐོབ་ད་ རྒྱབ་བཤུད་རྐྱབ་ ནི་མེན་པར་ མི་སྡེ་ནང་ལུ་ཡོད་པའི་དཀའ་ངལ་ཚུ་སེལ་ཐབས་ལུ་ གྲོས་བསྟུན་འབད་དེ་ རྒྱབ་སྐྱོར་འབད་དགོཔ་ཨིན། དེ་བཟུམ་སྦེ་ར་ The Bhutanese (2018) དང་འཁྲིལ་བ་ཅིན་ ལོ་ལྔའི་འཆར་གཞི་གཞི་བཙུགས་འབད་མི་འདི་ རྒྱལ་ཁབ་ནང་ལུ་ཡོད་པའི་ཐོན་སྐྱེད་ཚུ་ ག་ར་ལུ་འདྲ་མཉམ་སྦེ་བགོ་སྟེ་ མི་སྡེ་གི་རེ་བ་ཚུ་འགྲུབ་ནིའི་དོན་ལུ་ཨིནམ་ལས་ བཅའ་མར་གཏོགས་དགོཔ་འདི་ གལ་ཆེ་ཟེར་ཨིན་པས། དེ་མ་ཚད་ ཡུན་བརྟན་གོང་འཕེལ་འདི་འགྲུབ་དགོ་པ་ཅིན་ མི་སེར་ཚུ་གིས་ གྲལ་གཏོགས་འབད་དེ་ཞུ་མིའི་རྩ་དོན་ཚུ་ཡང་ངོས་ལེན་འབད་དགོཔ་གལ་ཅན་ཅིག་ཨིན་མས།

རྒྱབ་རྟེན་དཔེ་ཐོ།

ESCAP. (2008). The need for public participation. A Primer to Public-Private Partnerships in Infrastructure Development. Retrieved from  https://www.unescap.org/ttdw/ppp/ppp_primer/344_the_need_for_public_participation.html

Mariska Wouters, N. H.-B. (2011). Benefits and Disadvantages of Public Participation. New Zealand: Publishing Team.

Pem, T. (2022). The Role of Local Government in Sustainable Development. The Druk Journal.

The Bhutanese . (2018, April 26). Decentralization Policy in the works to strengthen Local Governance and ensure better citizen’s participation. Retrieved from https://thebhutanese.bt/decentralization-policy-in-the-works-to-strengthen-local-governance-and-ensure-better-citizens-participation/

Wikipedia. (2022, January 30). Bhutanese democracy. Retrieved from https://en.wikipedia.org/wiki/Bhutanese_democracy

Source : Dzongkha Development Commission 2022