ལྟ་བཤལ་སྲིད་བྱུས།

འབྲུག་གི་ལྟ་བཤལ་ལས་སྡེ་འདི་ འཛམ་གླིང་ནང་ལུ་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་འགྲུལ་གྱི་ཡུལ་ཅིག་ཨིནཔ་སྦེ་བརྩི་འཇོག་འབད་དེ་འདུག། དེ་ཡང་ འབྲུག་གི་རྒྱལ་ཁབ་འདི་ རང་བཞིན་གྱི་ཕྱུག་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཨིན་པའི་ཁར་ སྔར་སྲོལ་གྱི་ལམ་ལུགས་ཚུ་མ་ཉམས་པར་ཡོད་མི་ལུ་བརྟེན་ཏེ་དང་ མཐའ་ཟུར་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་འབདཝ་ལས་ རྒྱལ་ཁབ་གོང་འཕེལ་གྱི་དོན་ལུ་ འོས་འབབ་ཅན་དང་ཕན་ནུས་ཅན་གྱི་ཚོང་ལཱ་ཅིག་ལུ་གྱུར་ཏེ་ཡོདཔ་ཨིན། (Tourism council of Bhutan, n,d)། འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ལུ་ ལྟ་བཤལ་ལས་སྡེ་འདི་ རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འོང་འབབ་བཟོ་ནི། ཕྱི་དངུལ་བརྗེ་སོར་འབད་ནི། འབྲུག་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྔར་སྲོལ་ལམ་ལུགས་ཚུ་ ཕྱི་རྒྱལ་ལུ་གསལ་སྟོན་འབད་ནིའི་དོན་ལུ་དང་། འབྲུག་གི་དཔལ་འབྱོར་གོང་འཕེལ་ལུ་གྲོགས་རམ་འབད་ནིའི་དམིགས་པ་བསྐྱེད་དེ་ སྤྱི་ལོ་ ༡༩༧༤ ལུ་ འབྲུག་གཞུང་གིས་ “ཚད་གཞི་ཉུང་སུ་དང་ཕན་ཐོགས་སྦོམ་” ཟེར་བའི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ཐོག་ལུ་གཞི་བཙུགས་གནང་ནུག། (Dorji, 2001)།

དེ་ཡང་ འགོ་དང་པ་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༧༤ ལུ་འགོ་བཙུགས་པའི་སྐབས་ལུ་ ལྟ་བཤལཔ་ ༢༨༧ དང་ སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ལུ་ ༢༨༥༠ དེ་ལས་ སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༩ ལུ་འབད་བ་ཅིན་ ལྟ་བཤལཔ་ ༧༠༠༠ ལུ་ཡར་སེང་སོང་ནུག། (Dorji, 2001)། དེ་ལས་ཚུར་ལྟ་བཤལ་ལས་སྡེ་འདི་ ཕྱི་དངུལ་བརྗེ་སོར་འབད་ཚུགས་པའི་ཞབས་ཏོག་གི་ལས་སྡེ་གཙོ་བོ་ཅིག་ལུ་གྱུར་ཏེ་ འབྲུག་གཞུང་གི་འོང་འབབ་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་ངོ་མ་ཅིག་ལུ་གྱུར་ཏེ་ཡོད། དེ་ཡང་ ༢༠༠༥ ལུ་ ལྟ་བཤལ་ལས་སྡེ་གིས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཁྲལ་བརྒྱ་ཆ་ ༥༦ དེ་ཅིག་གྲོགས་རམ་འབད་ཡོདཔ་ཨིན་མས། དེ་གིས་ཡང་མ་དོ་བར་ ན་གཞོན་ཚུ་གི་དོན་ལུ་ ལཱ་གཡོག་གི་གོ་སྐབས་ཡང་བྱིན་ཚུགས་པའི་ཁར་ གྲོང་གསེབ་ཀྱི་མི་སེར་ཚུ་ལུ་གཡུས་ཁའི་ཐོན་སྐྱེད་དང་ལག་བཟོའི་ཅ་ཆས་ཚུ་བཙོངས་ཏེ་ལྷན་ཐབས་བྱུང་སྟེ་འདུག། (Rinzin, Vermeulen & Glasbergen, 2007)།

ལྟ་བཤལ་ལས་སྡེ་གིས་ རྒྱལ་ཁབ་གོང་འཕེལ་གྱི་དོན་ལུ་ ཕན་ཐོགས་རྒྱ་ཆེནམོ་སྦེ་བྱུང་སྟེ་ཡོད་རུང་ ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་ཚུ་གིས་དབང་ནིའི་ཉེན་ཁ་ཡང་ཡོདཔ་ཨིན་མས། དེ་ཡང་ འབྲུག་པའི་ན་གཞོན་ཚུ་གི་ལྟ་བཤལཔ་ཚུ་ལུ་དཔེ་བལྟ་སྟེ་ ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ལམ་སྲོལ་ལུ་སྤྲོ་བ་སྐྱེད་མི་ཐོན་ཏེ་ རང་གི་ལམ་སྲོལ་ལུ་བརྩི་མཐོང་མི་བསྐྱེད་དོ་ཡོདཔ་མས། དེ་མ་ཚད་ ལྟ་བཤལཔ་ཚུ་གིས་ འབྲུག་གི་རྫོང་དང་ལྷ་ཁང་ནང་ལས་ཕར་ ཕྱགས་སྙིགས་རག་རོ་ཚུ་བཀོ་མི་ལུ་བརྟེན་ཏེ་ ཕྱགས་སྙིགས་དང་འབྲེལ་བའི་གདོང་ལེན་ཡང་སྦོམ་བྱུང་སྟེ་འདུག། དེ་མ་ཚད་  ལྟ་བཤལཔ་འོང་བའི་དུས་ཚོད་ངོ་མ་ར་ ལོ་བསྟར་གྱི་དུས་སྟོན་དང་ཚེས་བཅུའི་སྐབས་ལུ་ཨིནམ་ལས་ དུས་སྟོན་འདི་ནང་བཅའ་མར་གཏོགས་མིའི་གྱངས་ཁ་ཡར་སེང་འགྱོཝ་ཨིན་རུང་ དུས་ཚོད་མིན་པའི་སྐབས་ལུ་ཡང་ ལྟ་བཤལཔ་ཚུ་གི་དོན་ལུ་ འཆམ་དང་ལས་རིམ་ཚུ་ལོགས་སུ་སྦེ་སྟོན་དོ་ཡོདཔ་ལས་ ལམ་སྲོལ་ལུ་འགྱུར་བ་འགྱོ་སྟེ་ དེའི་བཅུད་ཡང་ཉམས་མས་ཟེར་བཤདཔ་ཨིན་མས། (Shackley, 1999)། དེ་མ་ཚད་ སྤྱི་ལོ་ ༡༩༨༧ ལུ་དགོན་པའི་དབང་འཛིན་ཚུ་གིས་ གུས་ཞབས་མེད་པའི་པར་བཏབ་ཡོད་མི་ལུ་ཡང་ ཉོག་བཤད་བསྐྱེད་དེ་འདུག། (Shackley, 1999)།

དེ་ལས་ ལྟ་བཤལཔ་ཚུ་རི་བཤལ་འགྱོ་བའི་ལམ་ཁར་ལས་ཕར་ ཐབ་ཤིང་གི་དོན་ལུ་ཤིང་བཏོག་མི་ལུ་བརྟེན་ཏེ་ རང་བཞིན་གནས་སྟངས་ལུ་གནོདཔ་བཀལཝ་མ་ཚད་ རི་བཤལ་ཚུ་ནང་འགྱོ་བའི་སྐབས་ལུ་ གཡག་དང་རྟ་ཚུ་བདའ་དགོ་ནི་འདི་གིས་ རྩྭ་དང་སྔོ་ཤིང་ཚུ་ལུ་གནོདཔ་བཀལཝ་ལས་ ས་རུད་ཆད་པའི་དཀའ་ངལ་དང་། རུལ་མ་བཏུབ་པའི་ཕྱགས་སྙིགས་ཚུ་བཀོ་མི་ལུ་བརྟེན་ཏེ་ མཛེས་པའི་རང་བཞིན་གནས་སྟངས་ཚུ་ཁམས་ལོག་སི་སི་བཟོཝ་ཨིན་པས། (Dorji, 2001)། Nyaupane and Timothy (2010) དང་འཁྲིལ་བ་ཅིན་ ལྟ་བཤལ་གྱི་སྲིད་བྱུས་འདི་ རྒྱ་གར་གྱི་ལྟ་བཤལཔ་མེན་པའི་གཞན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལྟ་བཤལཔ་ཚུ་གི་དོན་ལུ་རྐྱངམ་གཅིག་ལག་ལེན་འཐབ་དོ་ཡོདཔ་ལས་ བཅའ་ཁྲིམས་ག་ནི་ཡང་མེད་པར་ རྒྱ་གར་ལས་ལྟ་བཤལཔ་གྱངས་ཁ་མ་ཆོད་པར་འོང་བཅུག་མི་འདི་གིས་ འབྲུག་གི་རང་བཞིན་གནས་སྟངས་བཙོག་པ་བཟོ་ནི་ལུ་ཉེན་ཆེ་བས་ཟེར་ཨིན་པས། དེ་མ་ཚད་ ནད་གཞི་འདྲཝ་མ་འདྲཝ་ཚུ་ཡང་སྤེལ་ནིའི་ཉེན་ཁ་ཡོདཔ་ཨིན་མས།

རྒྱུ་མཚན་དེ་འབདཝ་ལས་ འབྲུག་གི་ལྟ་བཤལ་ཚོགས་སྡེ་གི་ལྟ་བ་འདི་ར་ ལྟ་བཤལ་ལམ་འགྲུལ་འདི་ མི་དབང་འབྲུག་རྒྱལ་བཞི་པའི་ཐུགས་ཀྱི་དགོངས་གཏེར་ རྒྱལ་ཡོངས་དགའ་སྐྱིད་དཔལ་འཛོམས་ཀྱི་དགོངས་པ་ལྟར་དུ་ཨིནམ་ལས་ རང་བཞིན་གནས་སྟངས་དང་སྐྱེ་ལྡན་གནས་སྟངས་ལུ་གནོད་སྐྱོན་མེད་མི་དང་ མི་སྡེ་དང་ལམ་སྲོལ་ལུ་གནོད་སྐྱོན་མེད་མི། དཔལ་འབྱོར་གོང་འཕེལ་ལུ་ཕན་ཐོགས་ཚུགསཔ་ཅིག་དགོཔ་སྦེ་ཡོདཔ་ལས་ དེ་བཟུམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཚུ་ལུ་ལེགས་ཤོམ་སྦེ་ར་གནས་དགོཔ་ཨིན་མས། (Tourism policy, n.d)། དེ་མ་ཚད་ སྲིད་བྱུས་འདི་ཚུ་བསྐྱར་ཞིབ་འབད་དེ་ སྲིད་བྱུས་ཚུ་སྒྲིང་སྒྲི་སྦེ་བཟོ་དགོཔ་དང་ ལྟ་བཤལཔ་ཚད་ལས་བརྒལ་ཏེ་ ལྟེམ་ལྟེ་སྦེ་འཛོམས་པའི་ས་ཁོངས་ཚུ་ འགན་འཛིན་པ་ཚུ་བཙུགས་ཏེ་ བདག་འཛིན་འཐབ་བཅུག་དགོཔ་དང་། བློ་གཏད་ཚུགས་པའི་ལྟ་བཤལཔ་ཚུ་མ་གཏོགས་ ལྟ་བཤལཔ་ག་ལྷོད་འོང་བཅུག་ནི་ལས་མར་ཕབ་འབད་དགོཔ་འདུག། (Consequences and solutions, 2020)།. དེ་སྦེ་འབད་བ་ཅིན་ ལྟ་བཤལ་ཚོགས་སྡེ་ལུ་བརྟེན་ཏེ་བྱུང་བའི་གནོད་རྐྱེན་ཚུ་ལས་བཀག་ཐབས་འབད་ཚུགས་ཏེ་ གདོང་ལེན་ག་ནི་ཡང་མེད་པའི་སྒོ་ལས་ རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་གོང་འཕེལ་ལུ་ཕན་སྦོམ་སྦེ་ར་ཐོགས་ནིའི་འོས་འབབ་འདུག།

རྒྱབ་རྟེན།

Dem,K.(2020).Bhutan reports first Covid-19 case.Retrieved from   https://www.bbs.bt.news.

Dorji, T.(2001). Sustainability of tourism in Bhutan. Journal of Bhutan studies,    3,84-104).

Reinfeld, M. N.,(2003). Tourism and the politics of cultural preservation. A case study of Bhutan.

Nyaupane, G.P & Timothy, D.J.(2010). Power, regionalism and tourism policy in   Bhutan. Annals of Tourism Research, 37(4),969-988.

Rinzin, Vemeulen & Glasbergen,(2007). An impact of Bhutan’s controlled tourism   policy. Retrieved from https://www.tourism-master.com.

Shackley, M.(1999).Cultural impact of Religious Tourism in the Himalayas.    Tourism and cultural conflicts.

Tourism Council of Bhutan, (n,d).Retrieved from https://www.tourism.gov.bt