སྐུ་རི་ཆུ། - Rivers of Bhutan
སྐུ་རི་ཆུ།
སྐུ་རི་ཆུ་འདི་འབྲུག་པའི་གངས་རི་མཐོ་ཤོས མཐོ་ཚད་མི་ཊར་ ༧༥༤༦ སྦེ་མི་གངས་དཀར་སྤུན་གསུམ་ལས་བྱང་ཁ་ཐུག་བོད་ལུ་བབས་ཞིནམ་ལས་ ལོག་སྟེ་སྐུ་ལ་གངས་རི་ལས་སྦེ་འབྲུག་ལུ་བབས་འོངམ་ཨིན། བོད་ལུ་སྦེ་བ་ཅིན་ ཆུ་འདི་གི་མིང་ ལྷོ་བྲག་ནུབ་ཆུ་དང་ གཞུང་ཆུ་ཟེར་སླབ་ཨིན་པས། ཆུ་འདི་ འབྲུག་ལུ་དང་པ་ར་ ལྷུན་རྩེ་ལས་སྦེ་ཐོན་ཏེ་མོང་སྒར་ལུ་བབས་ཞིནམ་ལས་ བསམ་གྲུབ་ལྗོངས་ཁར་དང་གཞལམ་སྒང་རྫོང་ཁག་གཉིས་ཀྱི་བར་ན་ལས་བབས་ཏེ་ རྫོང་ཁག་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་བཟོཝ་ཨིན་པས། དེ་ལས་ མང་སྡེ་ཆུ་དང་ལྕམ་ཁར་ཆུ་གཉིས་དང་གཅིག་ཁར་བསྡོམས་ཏེ་མ་ནཱསི་ལུ་བབས་ཏེ་འགྱོཝ་ཨིན་པས། འབྲུག་ལུ་ཀུ་རི་ཆུ་ནང་འབབ་མི་བསྡོམས་ཆུ་ཚུ་ཡང་ ཁོ་མ་ཆུ། ཐང་ཁ་ཆུ། ཆུ་གནས་སྒང་ཆུ། དཀྱིལ་ལུང་ཆུ། རོང་ཆུ། གནས་དང་བ་སྒང་ཆུདང་དུང་དཀར་ཆུ་ཚུ་ཨིན་པས།
འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ནང་གི་ཆུའི་མིང་འདི་ ་མང་ཤོས་ར་ས་གོ་ག་ཏེ་ལས་འབབ་ཨིན་ན་དངཡང་ན་གཙང་ཆུ་འདི་ལྷོད་སའི་ས་གནས་ཀྱི་མིང་ལས་རྟ་དྲངས་ཏེ་སླབ་ཨིན་པས། དེ་འབདཝ་ལས་ སྐུ་རི་ཆུ་ཟེར་སླབ་དགོ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་ ཆུ་འདི་འབོད་ལས་བབས་པའི་སྐབས་སྐུ་ལ་གངས་རི་གུ་ལས་བབས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་ སྐུར་བསྟོད་གྱི་ས་གནས་བརྒྱུད་དེ་འབབ་མི་ལུ་བརྟེན་ཏེ་ ཨིན་པས།
སྐུ་རི་ཆུ་བདའ་སྟེ་གནས་རྩ་ཆེ་ཏོག་ཏོ་ལེ་ཤ་མཇལ་ཚུགས་མི་ཚུ་ཡང་ དང་པ་ བོད་ལུལྷོ་བྲག་མཁར་ཅུ་ བླམ་རྗེ་བརྩུན་མི་ལ་རལ་པའི་གདན་ས་ཚུ་མཇལ་ཚུགས།དེ་བཟུམ་སྦེ་འབྲུག་ལུ་ཡང་ ལྷུན་རྩེ་རྫོང་། སྐུར་བསྟོད་གདུང་དཀར་ཆོས་རྗེ་ འབྲུག་རྒྱལ་དང་པའི་ཡབ་བདེ་སྲིད་འཇིགས་མེད་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་སྣག་ཚང་ རྒྱལ་པོ་ཞིང་མི་དབང་རྒྱལ་ཚབ་ཀྱི་ཕོ་བྲང་དང་ སྐྱབས་རྗེ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གཟིམ་ཅུང་ཚུ་ཡང་མཇལ་ཚུགསཔ་ཨིན། གཞན་ཡང་ སྐུ་རི་ཆུ་གློག་མེ་ལས་འགུལ་གྱི་མཐའ་མར་ ཧེ་མ་སྦེ་བ་ཅིན་རྒྱལ་པོ་ཞིང་སློབ་གྲྭ་ཡོད་རུང་ ད་རེས་ རྒྱལ་པོ་ཞིང་བརྡ་དོན་འཕྲུལ་རིག་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭ་བགཞི་ཙུགས་འབད་དེ་ཡོདཔ་ཨིན།
གཙང་ཆུ་འདི་ལུ་ རྒྱལ་པོ་ཞིང་ལུ་སྦེདངུལ་ཀྲམ་ས་ཡ་ ༥༦༠༠ བཏང་སྟེ་ མེ་ག་ཝཊ་ ༦༠ འབད་མི་སྐུ་རི་ཆུ་གློག་མེ་ལས་འགུལ་ཅིག་ཡང་གཞི་བཙུགས་འབད་དེ་ཡོདཔ་ཨིན། ལས་འགུལ་འདི་ སྤྱ་ལོ་ ༢༠༠༦ སྤྱི་ཟླ་བཞི་པའི་སྤྱི་ཚེས་ ༢༠ ལུ་མི་དབང་འབྲུག་རྒྱལ་ལྔ་པ་ འཇིགས་མེད་གེ་སར་རྣམ་རྒྱལ་དབང་ཕྱུག་མཆོག་ཀྲོང་གསར་དཔོན་སློབ་སྦེ་བཞུགསཔ་ད་ འབྲུག་ལུ་རྒྱ་གར་གྱི་སྐུ་ཚབ་ཤྲི་སུ་དིར་ཡཱསི་དང་གཅིག་ཁ་སྦེ་ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་སྒོ་འབྱེད་མཛད་གནང་ནུག། ལས་འགུལ་འདི་ཁར་ ཆུའི་བཀག་ར་གཏིང་ཚད་མི་ཊར་ ༥༥ དང་རྒྱ་ཚད་མི་ཊར་ ༢༨༥ སྦེ་མི་ཅིག་ཡོདཔ་ཨིན་པས། དེ་ཁར་ཉ་བཞག་སའི་ས་སྒོ་ཅིག་ཡང་རྐྱབ་སྟེ་ཡོད་མི་འདི་ཡང་ ཉ་བཞག་སའི་རྫིང་འདི་རྙིང་ཤོས་ཅིག་ཨིནམ་དང་ རྫིང་འདི་རྒྱ་ཚད་མི་ཊར་ ༡.༥ དང་གཏིང་ཚད་ཡང་མི་ཊར་ ༡.༥ ཡོདཔ་ཨིན་པས། ཆུ་རྫིང་འདི་ནང་ ཉ་རིགས་མ་འདྲཝ་ལྷམ་པ་མ་འདྲཝ་ལེ་ཤ་མཐོང་ཚུགསཔ་ཨིན་པས།
སྐུ་རི་ཆུ་གི་ལུངམ་འདི་ བྱ་བལྟ་ས་ས་གོ་ཡང་དགའ་ཤོས་ཅིག་ཨིན་པས། སྐུ་རི་ཆུ་གློག་མེ་ལས་འགུལ་གྱི་མཐའམ་བདའ་སྟེ་ བྱ་ལྷམ་པ་མ་འདྲཝ་ལེ་ཤ་མཐོང་ཚུགསཔ་ཨིན་པས། སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ གི་ལོ་ལུ་ བྱ་རིགས་ཀྱི་ཞིབ་འཚོལ་ཅིག་འབད་བའི་སྐབས་ སྐུ་རི་ཆུ་གི་མཐའམ་བདའ་སྟེ་ ཆུ་བྱའི་རིགས་གསརཔ་ཅིག་ཡོདཔ་སྦེ་གསལ་སྟོན་འབད་ནུག།སྐུ་རི་ཆུ་ནང་ལུ་ ཆུ་རྩེདམོ་པཱན་གྲུ་དང་ རྩེ་སའི་ས་གོ་ཡང་གསུམ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།
དང་པ་འདི་ ལྷུན་རྩེ་ལས་གཏང་མ་ཆུ་ཚུན་ དུས་ཆུ་ཚོད་གསུམ་གྱི་རིང་ལུ་ ཀི་ལོ་མི་ཊར་ ༡༤ ནང་ལུ་གཏང་ཚུགསཔ་ཨིན་པས།དེ་ཁར་འགྱོ་དགོ་པ་ཅིན་ སྤྱི་ཟླ་ ༣ པ།་༤ པ། ༡༡ པ་དང་ ༡༢ པའི་ནང་ལུ་ལེགས་ཤོམ་ཡོདཔ་ཨིན་པས། གཉིས་པ་ཨའུ་མཚོ་གཡུས་ཀྱི་ལྷོ་ཁ་ཐུག ཀི་ལོ་མི་ཊར་ ༢༠ འབད་མི་འདི་ དུས་ཆུ་ཚོད་གསུམ་དང་བཞི་ནང་འཁོད་ལྷོད་ཚུགསཔ་ཨིནམ་དང་། འདི་ཁར་འགྱོ་དགོ་པ་ཅིན་ སྤྱི་ཟླ་གསུམ་པ་ བཞི་པ་ བཅུ་གཅིག་པ་དང་བཅ་གཉིས་པའི་ནང་དྲག་ཤོས་ཨིན་པས། གསུམ་པ་གློག་མེ་འཕྲུལ་ཁང་ལས་ གློག་མེ་ལས་འགུལ་ཚུན་ ཀི་ལོ་མི་ཊར་ ༡༠ འབད་མི་དང་ དུས་ཡུན་ཆུ་ཚོད་གཅིག་གི་རིང་ལུ་གཏང་བཏུབ་ཨིན་པས། དེ་ཁར་འོང་རུང་ཡང་ དགའ་ཤོས་འདི་སྤྱི་ཟླ་གསུམ་པ་བཞི་པ་ བཅུ་གཅིག་པ་དང་བཅུ་གཉིས་པའི་ནང་ཨིན་པས།
རྒྱབ་རྟེན་དཔེ་ཐོ།[ཞུན་དག།]
actualtravelbhutan.com. (n.d.). Kuri Chhu River Raft and Kayak. Retrieved from : http://actualtravelbhutan.com/kuri-chhu-river-raft-kayak/
drukgreen.bt. (n.d.). Kuri chhu Hydropower Plant. Retrieved from : https://www.drukgreen.bt/kurichhu-hydropower-plant/
en.wikipedia.org (2021). Kuri Chhu river. Retrieved from: https:www.//en.wikipedia.org/wiki/Kuri_Chhu
Wangdi, T. (2015). New water bird species discovered . Retrieved from : https://kuenselonline.com/new-water-bird-species-discovered/