ཇོ་བོ་དུར་ཤིང།

༉ འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ནང་་ གངས་རི་ལེ་ཤ་ཡོད་པའི་གྲས་ལས་ གཅིག་འདི་ཇོ་བོ་དུར་ཤིང་འདི་ཨིན་པས། ཇོ་བོ་དུར་ཤིང་འདི་ དབུས་ཕྱོགས་ཁ་ཐུག་ལུ་ཀྲོང་གསར་རྫོང་ཁག་ནང་ རྒྱ་མཚོའི་ཁ་ལས་ ཐོ་ཚད་མི་ཊར་ ༡༥༠༠ ལས་ ༢༧༠༠ གི་ས་ཁར་ཆགས་སྟེ་ཡོདཔ་ཨིན་། ཇོ་བོ་དུར་ཤིང་ལུ་མིང་གཞན་ རི་གནག་པོ་དང་ དུང་ཤིང་གང་ཟེར་ཡང་སླབ་ནི་ཡོདཔ་ཨིན་པས། ཇོ་བོ་དུར་ཤིང་ལས་ཆུ་ཡང་ལེ་ཤ་འབབ་ནི་ཡོདཔ་དང་ རི་དེ་ནང་མཚོ་དགུ་ཡོད་མི་ཚུ་ཡང་ དགེ་ས་མཚོ། མཚོ་གནམ་མཚོ། བྲོག་ས་མཚོ། མེན་ད་མཚོ། པེབ་ཏ་མཚོ། བེ་ཁོ་མཚོ། མཚོ་འབོབ་ཞལཝ། གསེར་མཚོ་དང་ གཡུ་མཚོ་ཚུ་ཨིན་པས།

རི་འདི་ལུ་ ཇོ་བོ་དུར་ཤིང་ཟེར་སླབ་དགོ་མི་ཡང་ ཇོ་བོ་དུར་ཤིང་འདི་ དུར་ཤིང་སྒང་གཡུས་ཚན་གྱི་གནས་བདག་ཨིནམ་ལས་བརྟེན་ཏེ་ཨིན་པས། ཇོ་བོ་དུར་ཤིང་འདི་ ཧི་མ་ལ་ཡའིགངས་རི་ཚུ་ལས་ ཚ་དྲོད་དམའ་ཤོས་ལས་མཐོ་ཤོས་ཀྱི་ སྐྱེ་ལྡན་རིགས་སྣ་ཚུ་ག་ར་ཡོད་པའི་དཔེ་དྲག་ཤོས་ཅིག་ཨིན་པས། འཇིགས་མེད་སེང་གེ་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་ཡོངས་གླིང་ཀ་ཡང་ མང་ཆེ་ཤོས་ར་ཇོ་བོ་དུར་ཤིང་གི་ས་གོ་ནང་ཚུདཔ་ཨིན་པས། འཇིགས་མེད་སེང་གེ་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་ཡོངས་གླིང་ཀ་འདི་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ལུ་ གཞི་བཙུགས་འབད་ཡོདཔ་དང་ གླིང་ཀ་འདི་དབུས་ཕྱོགས་རྫོང་ཁག་ནང་ ས་གོ་གྲུ་བཞི་ཀི་ལོ་མི་ཊར་ ༡༧༣༠ གི་ནང་ལུ་ ཆགས་ཏེ་ཡོདཔ་ཨིན། རྒྱལ་ཡོངས་གླིང་ཀ་གི་ཡིག་ཚང་ལྟེ་བ་འདི་ ཀྲོང་གསར་རྫོང་ཁག་སྟང་སི་སྦྱིས་རྒེད་འོག་ནང་ ཚང་ཁ་སློབ་གྲྭ་གི་འོག་ལུ་ཆགས་ཏེ་ཡོདཔ་ཨིན། འཇིགས་མེད་སེང་གེ་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་ཡོངས་གླིང་ཀ་འདི་ འབྲུག་ལུ་ཡོད་པའི་གླིང་ཀ་ཚུ་གི་གྲས་ལས་ སྟོང་ཕུག་ཤིང་སྐྱེས་སའི་ས་གནས་ཅིག་ཨིནཔས། གླིང་ཀ་འདི་ནང་ ནམ་དུས་དང་འཁྲིལ་གནས་སྤོ་འགྱོ་མི་ སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་ལེ་ཤ་ཡོདཔ་དང་ ས་གནས་འདི་ཚ་དྲོད་རན་ཏོག་ཏོ་ཡོདཔ་ལས་ བྱ་རིགས་ཡང་ལེ་ཤ་མཐོང་ཚུགསཔ་ཨིན་པས། འཛམ་གླིང་རི་དྭགས་མ་དངུལ་ཡིག་ཚང་དང་ འཁྲིལ་བ་ཅིན་ འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ནང་གི་གླིང་ཀ་གཞན་ཚུ་དང་ཕྱདཔ་ད་ འཇིགས་མེད་སེང་གེ་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་ཡོངས་གླིང་ཀ་ནང་ བྱ་རིགས་མ་འདྲཝ་ མཐོ་ཤོས་ ༣༩༡ དེ་ཅིག་ཡོདཔ་སྦེ་ཐོ་བཀོད་འབད་དེ་འདུག། དེ་མ་ཚད་ སེམས་ཅན་སྟག་ སྤྱ་དཀར་ ཨ་ཅོ་གདོང་དཀར་) བྱ་དགོ་བོ་ ཆུ་བྱ་ གླ་ཅུམ་དང་གཟིག་ཚུ་མཐོང་ཚུགསཔ་ཨིན་མས།

སྔོན་མ་རྒྱ་གར་རྒྱལ་པོའིསྲས་དྲི་མེད་ཀུན་ལྡན་མཆོག་ ཁོ་རའི་ཡབ་ཀྱིས་མཐར་བཤུད་བཏང་སྟེ་ ཁོ་རའི་གསང་ཡུམ་དང་སྲས་ཚུ་འཁྱིད་དེ་འབྱོན་པའི་སྐབས་ འབྲུག་གི་ས་གནས་མང་རབ་ཅིག་ནང་ཞབས་ཀྱི་བཅགས་གནང་ཡོདཔ་དང་ མཇུག་ལུ་དྲི་མེད་ཀུན་ལྡན་ཁོ་ར་ འདུད་རི་ཧ་ཤང་ལུ་བྱོན་ཡོདཔ་སྦེ་ཨིན་པས། ད་རེས་ནངས་པ་སྟག་རྩེ་རིག་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭ་གི་གདོང་སྐོར་མཐོང་ནི་ཡོད་མི་རི་ཇོ་བོ་དུར་ཤིང་འདི་ ཧེ་མ་འདུད་རི་ཧ་ཤང་ཟེར་སླབ་ཨིན་པས།

ཧེ་མ་ ཕོབ་སྦྱིས་ཁ་ལུ་ མི་རིགས་དྲག་ཤོས་དང་ སྤྱིར་བཏང་གི་དཀྱུས་མ་ཟེར་དབྱེ་བ་གཉིས་ཡོདཔ་ཨིན་པས། ཕོབ་སྦྱིས་ཁ་གི་ཨང་རྒས་ལྷ་ལྕམ་དང་ དུར་ཤིང་སྒང་གི་གནས་བདག་དགའཝ་མཐུནམ་འགྱོ་སྟེ་ བར་ན་བུམམ་ཅིག་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་ མི་རྒྱུད་དར་ཡོདཔ་སྦེ་བཤད་སྲོལ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།  

རྒྱབ་རྟེན

Black Mountains (Bhutan). (n.d.). Retrieved from wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Black_Mountains_(Bhutan)

Chophel, S. (n.d.). Phobjikha dialect in Gangteng. Retrieved from MANDALA Texts: https://texts.mandala.library.virginia.edu/text/phobjikha-dialect-gangteng

Jigme Singye Wangchhuk National Park . (n.d.). Retrieved from WWF: https://www.wwfbhutan.org.bt/projects_/bhutan_biological_conservation_complex/jigme_singye_wangchuck_national_park_/

Jigme Singye Wangchuck National Park. (n.d.). Retrieved from wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Jigme_Singye_Wangchuck_National_Park

Mandre Togchhung Lhakhang. (2016, April 7). Retrieved from Bhutan Cultural Atlast: https://bhutanculturalatlas.clcs.edu.bt/2045/culture/sites-structures/monasteries-temples/mendre-togchhung-lhakhang-2/