བུ་ལི་སྨན་མོའི་མཚོ།
ངོ་སྤྲོད།
[ཞུན་དག]དཔལ་ལྡན་འབྲུག་པའི་རྒྱལ་ཁབ་འདི་ སངས་རྒྱས་གཉིས་པ་གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེ་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་སྦས་གནས་ ཁྱད་འཕགས་ཅན་ཅིག་དང་ སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མང་རབས་ཅིག་གིས་ས་གཞི་ག་ར་ གནས་གྱི་རང་བཞིན་ལུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཨིན། དེ་གིས་སྦེ་ འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་མཐའ་དབུས་མེད་པའི་ནང་ལུ་ ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་གནས་དང་བྱིན་རླབས་ཅན་གྱི་མཚོ་ཆེ་ཆུང་ལེ་ཤ་ཅིག་ར་མཇལ་ནི་ཡོད། དེ་ཚུ་གི་གྲས་ལས་གཞལམ་སྒང་རྫོང་ཁག་ ནང་སྐོར་རྒེད་འོག་གཡུས་བུ་ལི་ ནགས་ཚལ་གྱི་སྦུག་ལུ་ སྨན་མོའི་མཚོ་དེ་ ག་ནི་བ་མཛེས་ཏོག་ཏོ་སྦེ་ཆགས་ཏེ་ཡོད། སྲོལ་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཅ་རྙིང་འཛིན་སྐྱོང་སྡེ་ཚན་ (པར་ལོ ༢༠༡༤ ཤོག་གྲངས་༡༥༩) གིས་འབད་བ་ཅིན། བུ་ལི་ཟེར་སླབ་དགོ་མི་འདི་ བུ་ལི་གཡུས་ཚན་གྱི་སའི་དབྱིབས་གསེར་གྱི་གཞོངམ་བཟུམ་ཅིག་ནང་ཆགས་ཏེ་ཡོད་པའི་ གཡུས་ཚན་འདི་ པདྨའི་ལོ་འདབས་ཀྱི་སྦུག་ལུ་ ཡར་འབུར་ཏེ་ཡོད་པའི་གླིང་ནང་ཆགས་ནི་འདི་གིས་འབུར་གླིང་ཟེར་ཨིན་མི་དེ་ ཟུར་ཉམས་ཏེ་བུ་ལི་ཟེར་དར་ཁྱབ་སོང་ནུག་ཟེར་ གཡུས་ཁའི་རྒས་ཤོས་ཚུ་གིས་བཤད་དོ་ཡོདཔ་སྦེ་བཀོད་ནུག།
ཕྱག་རབས།
[ཞུན་དག]བུ་ལི་སྨན་མོའི་བླ་མཚོ་དེ་ཧེ་མ་ བོད་ཀྱི་སའི་མཐིལ་དབུས་གཙང་གཉིས་ལས་ གཙང་ལུ་འབྲུག་ར་ལུང་ཕྱུག་མའི་གླུང་རིགས་ལས་བྱོན་ཏེ་ བོད་འབྲུག་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་ མོན་ལ་དཀར་ཅུང་ལས་སྦེ་ ལ་ལུང་ལེ་ཤ་ཅིག་བརྒལ་སྟེ་ བུམ་ཐང་ལས་བརྒྱུད་དེ་ མཚོ་ཆགས་ནི་གི་ས་གཞི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཏོག་ཏོ་ཅིག་ འཚོལ་ཡི་འཚོལ་ཡི་འོངསམ་ད་ ཕྱི་རུ་ཉིམ་མ་འཛུལཝ་ཅིག་ཁར་ ཁེངས་བུ་ལི་ལུ་ལྷོད་ནུག། དེ་ལས་ བུ་ལི་སྨན་མོའི་བླ་མཚོ་དེ་ ཧེ་མ་ བུ་ལི་གཟིར་བ་ཁ་ཟེར་སར་ གཞི་ཆགས་པའི་ཤུལ་ལུ་ དེ་ཁ་གི་མི་ཚུ་གིས་བཙོག་གྲིབ་བཏངམ་ལས་ ས་གནས་བེར་སྤང་ཟེར་སར་སྤོ་སྟེ་སོང་ནུག། དོ་རུང་དེ་ཁར་ཡང་ཧེ་མ་བཟུམ་སྦེ་ ཉག་མཁར། མཚལ་མདངས། འདུན་མང་ཚུ་ནང་འགྱོ་སའི་གཞུང་ལམ་དེ་ཁ་ལས་ཨིནམ་ལས་ མི་སེར་ཚུ་ཡར་མར་འགྱོཝ་ད་ ལ་ལུ་སྐྱེས་གྲིབ་དང་ཤི་གྲིབ་ཚུ་སྒྱེས་ཏེ་འོངསམ་ལས་ དེ་ཁར་ཡང་བཞུགས་མ་ཚུགས་པར་ ད་ལྟོ་བཞུགས་སར་སྤོ་སྟེ་བྱོན་ནུག། བར་སྤང་ལུ་ད་ལྟོ་བར་ན་ཡང་མཚོ་གི་ཤུལ་ཨ་ཙི་རེ་ཡོདཔ་དང་ བེར་སྤང་ལས་ཕྲང་སྟེ་ད་ལྟོ་བློ་མཚོ་ཡོད་སར་སའི་འོག་ལས་ཐོན་བྱོན་ནུག།
ལྷ་ལུང་ཐུགས་སྲས་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་པ་ཐེག་མཆོག་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་ (༡༩༥༡-༢༠༡༠) མཆོག་གིས་མཛད་གནང་མི་ བུ་ལི་སྨན་མོའི་མངོན་རྟོགས་ནངལུ་ བུ་ལིའི་སྨན་བཙུན་ཆེན་མོ་འདི། སྐུ་མདོག་དཀར་ལ་མཛེས་པའི་འཛུམ་མདངས་ཅན། མཚན་དཔེའི་གཟི་འོད་འཕྲོ་བ། མེ་ཏོག་གི་ཐོད་བཅིངས་དང་སྦྲུལ་མགོའི་གདེངས་ཀ་ཅན། སྐུ་ལུ་འཇམ་པའི་དར་ཟབ་ཀྱི་ན་བཟའ་གིས་བརྒྱན་པ། གསེར་དངུལ་ལས་གྲུབ་པའི་རྒྱན་ཆ་མགུལ་རྒྱན། ཕྱག་གདུབ། ཞབས་གདུབ། སོར་གདུབ་ལ་སོགས་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོམ་ཅན་གྱིས་བརྒྱན་པ། བརྒྱད་གཉིས་ལང་ཚོའི་དཔལ་ཅན། མཛེས་སྒུག་གི་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ། གང་ལ་གང་འདོད་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་ཆ་མཉམ་སྟེར་བ་ལུ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་བརྡ་རྟགས་ལུ་ ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཕྱག་གཉིས་ཐལ་སྦྱར་གྱི་ཚུལ་ལུ་འཛིན་པ། སྐུ་སྨད་སྦྲུལ་མཇུག་ཏུ་འཁྱིལ་ཞིང་བཞུགས་ཡོདཔ་སྦེ་འཁོད་དེ་འདུག།
བུ་ལི་མཚོ་དེ་སྨོན་ལམ་གང་བཏབ་ཨིནམ་སྦེ་བཤད་སྲོལ་འདུག། ག་ཅི་སྦེ་ཟེར་བ་ཅིན་ མཚོ་དེ་ལུ་བརྟེན་ཏེ་ གཡུས་ཁ་ལུ་ལོ་ཐོག་ཚུ་ལོ་ཨ་རྟག་རང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཏོག་ཏོ་སྐྱེསཝ་མ་ཚད་ ནད་མུག་འཁྲུག་རྩོད་དང་འབྱུང་བ་བཞི་གི་རྐྱེན་ངན་ཚུ་ག་ནི་ཡང་མེད་པར་ གངས་བར་ནང་གི་ཆུ་འཐུང་། སྤྲིན་བར་ནང་གི་ཉིམ་བསྲོ་ཏེ་དགའ་སྐྱིད་ངང་ལུ་སྡོད་དོ་ཡོདཔ་ཨིན་པས། མཚོ་དེ་མཇལ་བར་འགྱོ་བའི་སྐབས་ རང་སོའི་བསོད་ནམས་དང་བསྟུན་ཏེ་ མཚོ་གི་མཐའ་སྐོར་ལས་ཕར་དཀར་མེ། མེ་ཏོག། རྡོ་རྗེ། དུང་དཀར། དར་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ངོ་ཚར་ཆེ་བའི་མཇལ་ཁ་གནངམ་ཨིན་མས། དེ་གིས་ཡང་མ་ཚད་པར་ སྐལ་བ་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཚུ་ལུ་ མཚོ་སྨན་དེ་གིས་ རིན་ཆེན་གསེར་ལས་གྲུབ་པའི་ལྷ་ཁང་ཚུ་ཡང་མཇལ་ཁ་གནངམ་དོ་ཡོདཔ་ཨིན་པས། གལ་སྲིད་མཚོ་མཇལ་བར་འགྱོཝ་ད་ སྐྱེས་གྲིབ་དང་ཤི་གྲིབ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པའི་མི་རེ་ཡོད་པ་ཅིན་ ས་སྨུག་སྤུབས་ནི་དང་ ཆརཔ་དང་རླུང་ སེརཝ་རྐྱབ་ནི་ལ་སོགས་པའི་འཚུབ་སྟོན་དོ་ཡོདཔ་དང་། དེ་བཟུམ་སྦེ་ སྨན་མོའི་སྒོ་རཔ་གི་མཚོ་དེ་ཁར་ཡང་ སྐྱེས་གྲིབ་དང་ཤི་གྲིབ་ཡོད་མི་ཚུ་འགྱོ་བ་ཅིན་ རྟགས་ཚན་ངན་པ་ལེ་ཤ་རང་སྟོན་དོ་ཡོདཔ་སྦེ་བཤད་སྲོལ་འདུག།
མཚོ་གི་མཐའ་སྐོར་ཚུ་དྲི་མ་མེད་པར་ཧིང་སངས་ས་བཞག་ནིའི་དོན་ལུ་ མཚོ་བྱ་གཉིས་ཀྱིས་དྲོ་པ་ཨ་རྟག་ར་ མཚོ་ཞགས་དང་ཤོམ་འདབ་ཡོད་མི་ཚུ་ དྭངས་འཕྲོས་འཕྲོས་སྦེ་སེལ་དོ་ཡོདཔ་ཨིན། བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པའི་མི་ཚུ་ལུ་ མཚོ་བྱ་གིས་གཤོགཔ་ཕར་ཚུར་རྒྱ་རིངམ་བཟོ་སྟེ་ སེལ་བའི་མཇལ་ཁ་ཡང་ཐོབ་དོ་ཡོདཔ་ཨིནམ་པས། བུ་ལི་གཡུས་ཁར་ མཚོ་བསྡམ་ཟེར་རང་ཟླ་བརྒྱད་པ། དགུ་པ། བཅུ་པ་གསུམཔོ་དེ་ མཚོ་མཇལ་བར་འགྱོ་མ་ཆོགཔ་སྦེ་ བུ་ལིཔ་དམངས་ཀྱི་བར་ན་གན་རྒྱ་བཟོ་སྟེ་འདུག། དེ་སྦེ་བཟོ་དགོ་པའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་རང་ དུས་ཚོད་དེ་ཁར་ ལོ་ཐོག་བཏབ་ནི་དང་བསྡུ་ནིའི་དུས་ཚོད་འབད་ནི་དེ་གིས་ མཚོ་ལུ་གྲིབ་ཕོག་མ་བཅུག་པར་བཞག་ཐབས་ལུ་ཨིན་མས།
རྒྱབ་རྟེན།
[ཞུན་དག]ནང་སྲིད་དང་སྲོལ་འཛིན་ལྷནཁག། ( གནམ་ལོ་༢༠༡༤ ) གནས་ཡིག་ཀུན་ཕན་ལམ་སྟོན། གླེགས་བམ་་༦། ཤོག་གྲངས་༡༥༡། འབྲུག། སྲོལ་འཛིནལས་ཁུངས་ཅ་རྙིང་འཛིན་སྐྱོང་སྡེ་ཚན།