ལྷན་རྒྱས་གཞུང་ཚོགས་ཀྱི་ལཱ་འགན།

ལྷན་རྒྱས་གཞུང་ཚོགས་ཟེར་མི་འདི་ བློན་ཆེན་གྱིས་དབུ་གཙོས་པའི་ལྷན་ཁག་གི་ངོ་ཚབ་བློན་པོ་ཚུ་ཡོད་པའི་ཚོགས་ཆུང་གིས་ གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་དང་འཆར་གཞི་དམ་འཛིན་འབད་མི་ཅིག་ལུ་གོཝ་ཨིན་མས།

ལྷན་རྒྱས་གཞུང་ཚོགས་འདི་ History of Bhutan (2018) ནང་བཤད་མི་ལྟར་དུ་འབད་བ་ཅིན་ ལྷན་རྒྱས་གཞུང་ཚོགས་འདི་རྙིང་ཤོས་ཅིག་ཨིནམ་དང་ དེ་ཡང་ དུས་རབས་ ༡༧ པའི་ནང་ མི་དབང་འབྲུག་རྒྱལ་གསུམ་པའི་སྐབས་ལུ་ རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འགྱུར་བ་དང་བསྟུན་ཏེ་ འགོ་བཙུགས་གནང་ནུག། འདི་གི་ཤུལ་ལས་ འབྲུག་རྒྱལ་བཞི་པའི་དབུ་ཐོག་ལུ་འགྱུར་བ་སྦོམ་སྦེ་ར་ཡར་སོ་ནུག། དེ་ཡང་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ལུ་གཞུང་གི་གཞི་སྒྱུར་ལམ་ལུགས་དང་བསྟུན་ སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༩ ལུ་མི་དབང་མངའ་བདག་རིན་པོ་ཆེ་གི་བཀའ་ཤོག་ཅིག་ རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་འདུ་གི་ཚོགས་ཐུན་ ༧༦ པའི་ནང་ལུགནང་ནུག། རྒྱལ་པོའི་བཀའ་ཤོག་འདི་གིས་ རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་འདུ་ལུ་ ལྷན་རྒྱས་གཞུང་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་བཀལ་ནིའི་དབང་ཆ་གནང་དགོ་མི་དེ་ཡང་ ལྷན་རྒྱས་གཞུང་ཚོགས་འདི་གིས་གཙོ་བོ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལཱ་འགན་འབག་ནི་དོན་ལུ་ཨིན་མས།

ལྷན་རྒྱས་གཞུང་ཚོགས་འདི་ནང་ལུ་ འགོ་དང་པ་འཐུས་མི་དྲུག་བཀལ་ནུག། འཐུས་མི་དྲུག་ཚུ་ཡང་ སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དབང་ཆ་ཡོད་པའི་ཚོགས་རྒྱན་ཐོག་ལུ་སྦེ་ ལོ་ལྔའི་རིང་ལུ་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་དང་ཚོགས་འདུ་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་འབད་ནི་ཨིན་མས།

ལྷན་རྒྱས་གཞུང་ཚོགས་ཀྱི་འཐུ་མི་དྲུག་ཚུ་ཡང་བློན་པོ་འཇིག་མེད་འོད་ཟེར་ཕྲིན་ལས། བློན་པོ་མཁའ་འགྲོ་དབང་ཕྱུག། བློན་པོ་ཀུན་བཟང་རྡོ་རྗེ། བློན་པོ་སངས་རྒྱས་དངོས་གྲུབ། བློན་པོ་ཡེ་ཤེས་སྦྱིན་པ། བློན་པོ་ཕྲིན་ལས་རྒྱ་མཚོ་ཚུ་ཨིན་མས།འདི་གི་ཤུལ་ལས་ སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་འདུ་གི་ཚོགས་ཐུན་གི་སྐབས་ལུ་ ལྷན་རྒྱས་གཞུང་ཚོགས་བཙག་འཐུ་འབད་ཐོག་ལས་ འཐུས་མི་བཞི་འཐེབ་བསྐོ་བཞག་འབད་ནུག།

ལྷན་རྒྱས་གཞུང་ཚོགས་ཀྱི་དབང་ཚད་དང་ལཱ་འགན།

རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་བརྩམ་ནི།

གཞུང་སྐྱོང་ཚོགས་པ་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་སྲིད་བྱུས་བརྩམ་ནི་དང་ གཞུང་སྐྱོང་ནི་གི་དབང་ཆ་ཡོད་རུང་ཡང་ སྲིད་བྱུས་འདི་རྩ་ཁྲིམསཀྱི་གཞི་རྩ་ནང་བཀོད་དེ་ཡོད་མི་ཚུ་ སྲིད་དོན་ཚོགས་པ་གི་ཁས་བླངས་གསལ་བསྒྲགས་ནང་གཙོ་བོ་བཏོན་དགོཔ་ཨིན་མས། རྒྱལ་ཁབ་ཡར་འཕར་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་མཐུན་ལམ་བཟོ་ནི། ལྷན་རྒྱས་གཞུང་ཚོགས་ལུ་ ཕྱི་རྒྱལ་གི་སྲིད་བྱུས་དང་ རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དང་མཐུན་ལམ་བཟོ་ནི། རྒྱལ་ཁབ་ནང་ན་འབད་རུང་ མི་སྡེ་དང་ལམ་སྲོལ་གཅིག་མཐུན་བཞག་ནི། དེ་ལས་ མི་སེར་དང་རྒྱལ་ཁབ་རང་དབང་རང་བཙན་བཟོ་ནི་ཚུ་ཨིན་མས།

རྒྱལཔོ་དང་མི་སེར་གི་བར་ན་འབྲེལ་བ་མཐུད་ནི། ལྷན་རྒྱས་གཞུང་ཚོགས་འདི་རྒྱལཔོ་དང་མི་སེར་གི་བར་ན་ཟམ་ཡང་ རྒྱལ་པོའི་སྐུ་ཚབ་སྦེ་སྐྱོངམ་ཨིན། འདི་གིས་ཡང་མ་ཚད་ རྒྱལཔོ་གི་སྐུ་ཚབ་སྦེ་ལྷན་རྒྱས་གཞུང་ཚོགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་དང་ལས་རིམ་ཚུ་བརྩམས་ཐོག་ལས་ མི་སེར་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཞི་་བདེ་བསྒྲུབ་ནི་ཚུ་ཨིན་མས། (civic of Bhutan, 2008)

དེ་མ་ཚད་ འབྲུག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ཆེན་མོའི་རྩ་ཚན་ ༢༠ ནང་ལུ་ ལྷན་རྒྱས་གཞུང་ཚོགས་ཀྱི་ལཱ་འགན་ག་བཟུམ་བཀོད་དེ་འདུག་ཟེར་བ་ཅིན་ ལྷན་རྒྱས་གཞུང་ཚོགས་ཀྱིས་ ལས་འབྲེལ་འདི་ཚུ་ལྷོད་ཚུགས་པའི་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་འདི་ རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་སྡེ་ དེ་ལས་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ན་དང་ཕྱི་རྒྱལ་ཚུ་ཨིན་མས། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་འཆར་གཞི་དང་འགོ་དྲེན་འཐབ་ནི་ སྲིད་བྱུས་ཚུ་ངེས་བརྟན་སྦེ་ལག་ལེན་འཐབ་ནི་ དེ་ལས་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ན་དང་ཕྱི་རྒྱལ་ཚུ་ནང་ངོ་ཚབ་སྦེ་འབད་ནི། ལྷན་རྒྱས་གཞུང་ཚོགས་ཀྱི་གཅིག་རུབ་ཀྱི་འགན་ཁུར་ཐོག་ལས་ འབྲུག་རྒྱལཔོ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལུ་སྙན་ཞུ་ཚེ་ཕུལ་དགོཔ་ཨིན་མས། (function of the cabinet, n.d)

དེ་བཟུམ་སྦེ་ ལྷན་རྒྱས་གཞུང་ཚོགས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་འདི་ལུ་འགན་ཁུར་འདི་ སྙན་ཞུ་ཚུ་མི་དབང་རྒྱལཔོ་དང་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་འདུ་ལུ་ཕུལ་དགོཔ་དང་ ལྷན་རྒྱས་གཞུང་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཐུན་འདི་ནང་ ཞལ་འཛོམས་གནང་ནི་ཚུ་ཨིན་མས། དེ་ལས་ མི་དབང་རྒྱལ་པོའི་སྐུ་མདུན་ལུ་ ལས་འབྲེལ་གི་སྐོར་ལས་གནང་བ་ཨ་རྟག་ར་བསྐྱལ་དགོཔ་ཨིན་མས།

སྤྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ཀྱི་ལྷན་རྒྱས་གཞུང་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་འབད་བ་ཅིན་ བློན་ཆེན་གྱིས་གཙོས་ཏེ་ལྷན་ཁག་བཅུ་ཐམ་གྱི་བློན་པོ་ཚུ་ཚུདཔ་ཨིན་མས། དེ་ཡང་ གཞུང་སྐྱོང་ཚོགས་པ་འགོ་ཁྲིད་བློན་ཆེན། ཕྱི་འབྲེལ་བློན་པོ། གསོ་བ་བློན་པོ། དངུལ་རྩིད་བློན་པོ། ཤེས་རིག་བློན་པོ། ཞབས་ཏོག་བློན་པོ། སོ་ནམ་དང་ནགས་ཚལ་བློན་པོ། ནང་སྲིད་བློན་པོ། བརྒྱུད་འབྲེལ་བློན་པོ། བསྟན་རྒྱས་བློན་པོ། ལཱ་གཡོག་བློན་པོ་ཚུ་ཨིན་མས།

Reference

The Royal Education Council. (2018). A History of Bhutan. Paro, Bhutan: The Royal Council (REC)

The Royal Education Council. (2009). Bhutan Civics. Paro, Bhutan: The Royal Education Council.

Function of the cabinet. (n.d). Retrieved from https://www.cabinet.gov.bt/

Council of Ministers (Bhutan). Retrieved from

https://en.wikipedia.org/wiki/Council_of_Ministers_(Bhutan)